Πριν από λίγες μέρες, πίνοντας τον καφέ μου, άκουσα από φοιτητοπαρέα στο διπλανό τραπέζι έναν διάλογο, ο οποίος ήταν και η έμπνευση το συγκεκριμένου αφιερώματος. «Για ποιο λόγο δεν υπάρχει ένα λεξικό ποδοσφαιρικών όρων να κάνουμε και εμείς τη δουλειά μας; » ήταν μία ειλικρινέστατη απορία μιας νεαρής κοπέλας όταν η κουβέντα μεταξύ των αντρών πήγε στη μπάλα και…χάθηκε η μπάλα.
Για αυτό εμείς στο Rabona κάνουμε μία πρωτοποριακή κίνηση θέλοντας να επιτελέσουμε εμμέσως κοινωνικό έργο, καταγράφοντας σε αυτό το αφιέρωμα λέξεις και εκφράσεις της ποδοσφαιρικής καθομιλουμένης και αργκό βοηθώντας όλες τις γυναίκες που θα μπουν στον κόπο να το διαβάσουν! Για να μην σπάμε στα δύο για κάποια ώρα σε καφέδες (και όχι μόνο) διάολε!
Προκαταβολικά να πω ευχαριστώ σε όσους βοήθησαν με τις συμπληρώσεις και ιδέες τους (ξέρουν εκείνοι), να ζητήσω συγγνώμη για ό,τι παραλείψαμε ακουσίως και να προαναγγείλλω πως το «λεξικό» μας δεν έχει αλφαβητική σειρά αλλά σειρά έμπνευσης και καταγραφής!
1)Σεντόνι : οποτέδηποτε αναφέρεται κάτι με σεντόνι (συνήθης ατάκα το κουνιέται το σεντόνι) το μυαλό σας πρέπει να πάει στο ποδόσφαιρο που παίζεται στο ChampionsLeague διότι λίγο πριν την έναρξη της αναμέτρησης κουνιέται πράγματι ένα σεντόνι με αστέρια. Η αγαπημένη διοργάνωση των φιλάθλων, στην κλασική ώρα (για ακόμα λίγους μήνες) των 21.45. Μία ώρα που μάθαμε από μικροί και αρκετές Τρίτες-Τετάρτες τις αφήνουμε ελεύθερες (συγγνώμη για όσους δώσαμε στην ψύχρα).
2) Άμπαλος : μία λέξη με συχνότητα χρήσης υψηλότατη. Πολύ απλά σημαίνει εκείνον που δεν κάνει για τον κάθε φίλαθλο ή εκείνον που δεν ξέρει μπάλα. Το φανταστικό είναι ότι τον συγκρίνουμε και με τους εαυτούς μας πολλές φορές!
3) Χασογκόλης : εκείνος που θα μας καραφλιάσει επειδή χάνει πολύ εύκολα γκολ που άλλοι θα τα είχαν πετύχει. Ακόμη μία έννοια που συγκρίνεται συχνά με τον εαυτό μας και με την κλασική ατάκα «ε μέχρι και γω θα το έβαζα αυτό».
4)Γιόμα : συνώνυμο της καμινάδας. Μία απελπισμένη μπαλιά όπου η μπάλα λαμβάνει ιδιαίτερα μεγάλο ύψος. Λέγεται αλλιώς και μπαλιά της απόγνωσης καθώς δοκιμάζεται κατά κόρον όταν χάνουμε και λήγει ο χρόνος. Αιτία οργής για πολλούς φίλους του αθλήματος.
5)Τίκι-τάκα : το ποδόσφαιρο που παίζεται με πολλές μα πάρα πολλές πάσες. Κυρίως κοντινές αλλά και αρκετές εκνευριστικές. Αν τυχόν σας εκνευρίσει, τα παράπονά σας στην Barcelona που πριν κάποια χρόνια το παραέκανε μόδα με ένα δικό της ξεχωριστό τρόπο.
6)Τετ α τετ : η κατάσταση κατά την οποία ένας παίκτης βρίσκεται απέναντι ή face to face με τον αντίπαλο τερματοφύλακα και έχει μεγάλη ευκαιρία να σκοράρει. Εξ’ού και η γαλλική μετάφραση της λέξης κεφάλι.
7)Ένα-δύο : ο συνδυασμός δύο παικτών όταν ο ένας δίνει πάσα στον άλλο και ο δεύτερος ξαναπαίζει τη μπάλα αμέσως στον πρώτο.
8)Πολιορκία : η κατάσταση κατά την οποία μία ομάδα παραμένει επί αρκετό χρονικό διάστημα πολύ κοντά ή και μέσα στην περιοχή της αντιπάλου ομάδας.
9)Πλεκτό : η αναφορά στο..διχτάκι!
10)Κοράκι : κλασική αγαπημένη ελληνική αναφορά στο διαιτητή της αναμέτρησης. Με αφορμή τη συχνή μαύρη ένδυση του άρχοντα της αναμέτρησης και την πρόθεση του να μας «φάει τα σωθικά» με τα φαλτσοσφυρίγματά του!
11)Σφαγή : συναφής όρος με το νούμερο 10. Ο φίλαθλος αποκαλεί σφαγή είτε την κατάφορη αδικία της ομάδας του είτε «βαφτίζει» έτσι την αδυναμία ή αναξιότητα μία ομάδας να επιβληθεί.
12)Βουτιά : η καλλιτεχνική πτώση ενός παίκτη χωρίς να έχει λόγο προκειμένου να ξεγελάσει το διαιτητή να υποδείξει συγκεκριμένη παράβαση.
13)Στρατοδικείο : εκεί ζητά ο φίλαθλος να πάει παίκτης εξαιτίας πολύ σκληρού έως και αντιαθλητικού μαρκαρίσματος σε άλλο συνάδελφό του.
14)Μηχανάκι : ο παίκτης που δεν σταματά αθόρυβα να τρέχει. Ή αλλιώς ένας αφανής ήρωας!
15)Σκύλος : ο παίκτης που..δεν μασά από ρυθμούς, ξύλο και αντοχές και θα είναι πάντα εκεί να τρέξει και να κόψει μπαλιές καταγράφοντας μάλιστα και πολλές υποδοχές της μπάλας από αντιπάλους.
16)Κλέψιμο : όχι δεν συνιστά κανένα ποινικό αδίκημα κατά της ιδιοκτησίας. Κλέψιμο είναι απλά η αναληφθείσα κατοχή της μπάλας από τον αντίπαλο!
17)Hat trick : όταν ένας παίκτης σκοράρει 3 γκολ στον ίδιο αγώνα. Αν σκοράρει 5, προφανώς και έχει κάνει hat trick απλά απαιτούνται τουλάχιστον 3 τέρματα.
18)Εγκέφαλος : είναι ο παίκτης μιας ομάδας που κατευθύνει το παιχνίδι της ομάδας του αλλά ενδεχομένως και τις κινήσεις των συμπαικτών του.
19)Ραμπόνα : δεν θα μπορούσε να λείψει και η ονομασία μας! Ραμπόνα λοιπόν είναι η μεταβίβαση της μπάλας περνώντας το ένα πόδι πίσω από το άλλο και χτυπώντας τη μπάλα με αυτό το πόδι.
20)Μάεστρος : παίκτης που εξυψώνει με τις ικανότητες και τις υπηρεσίες του όλους τους υπόλοιπους ενώ προσθέτει και καλλιτεχνικές πινελιές ποιότητας. (ενδεικτικά, βλέπε το από πάνω gif)
21)Ποδιά : όταν περνάει κάποιος τη μπάλα κάτω από τα πόδια του άλλου. Συνώνυμοι οι όροι σακούλα και τούνελ.
22)Βολ πλανέ : η εναέρια οριζοντίωση του σώματος και το χτύπημα στη μπάλα με το πόδι ενώ αυτό βρίσκεται παράλληλα με την οριζόντια δοκό.
23)Ψαλιδάκι : το χτύπημα της μπάλας στον αέρα ενώ ο παίκτης οριζοντιώνεται κάθετα προς το τέρμα και σηκώνοντας τα δύο πόδια χτυπά τη μπάλα με το δεύτερο που ανεβαίνει ενώ το άλλο ξεκινά να κατεβαίνει.
24) Το Γ : είναι η ορθή γωνία που κάνει η οριζόντια δοκός με τον κάθετο στύλο. Συνώνυμό του το παράθυρο. Όταν ένα σουτ πάει εκεί στο 98% των περιπτώσεων θα καταλήξει γκολ εξ’ού και η έκφραση «σουτ στο Γ!»
25)Ρουλέτα : η ντρίμπλα που κάνει ένας παίκτης πατώντας τη μπάλα και κάνοντας στροφή 360 μοιρών γύρω από τον εαυτό του.
26)Κομπίνα : μία συννενοημένη εφαρμογή ενός σχεδίου που ξαφνιάζει τον αντίπαλο.
27)Κουβάς (ΔΩΣΤΕ ΒΑΣΗ) : Μία (ακόμη) αποτυχημένη προσπάθεια να πιάσουμε στοίχημα ώστε να σας κεράσουμε ένα καφέ, να το παίξουμε ειδικοί στα φιλαράκια ή να κάνουμε οτιδήποτε άλλο. Καθιερώθηκε η ατάκα καθώς πετάμε τα πολλά ομολογουμένως άχρηστα πλέον δελτία μας σε κάλαθο των αχρήστων. Μπορεί να μιλάμε για τους κουβάδες που έχουμε πάει όλη μέρα και να μεμφόμαστε την άσημη Αντοφαγάστα ή την Πιουνγιανγκ που ποντάραμε τα λεφτά μας αλλά δεν φταίμε ποτέ εμείς που τις ποντάραμε χωρίς να ξέρουμε ούτε τι χρώμα φοράνε. Πάντα εκείνες!
28)Δολοφόνος : ο επιθετικός που δεν σκοτώνει ανθρώπους αλλά τις ελπίδες του αντιπάλου να αποσπάσει κάτι καλό από το παιχνίδι με το ένστικτό του για γκολ. Εναλλακτικά τον λέμε και εκτελεστή.
29)Τα φτερά : είναι οι ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στα πλάγια της μεσαίας γραμμής. Όρος διεθνώς «κατοχυρωμένος» και για αυτό άλλωστε αυτοί οι παίκτες λέγονται καιwingers.
30)Κολώνα : είναι συνήθως ένας αμυντικός στον οποίο το φίλαθλο αίσθημα εναποθέτει ελπίδα αμυντικής ασφάλειας.
31)Λευκή ισοπαλία : το απόλυτο 0-0 ως αποτέλεσμα όπου δεν κουνήθηκε φύλλο.
32)Δωδέκατος παίκτης : ασφαλώς μία αναφορά στον κόσμο που βρίσκεται στην κερκίδα ώστε να δώσει μεγαλύτερη ώθηση στους 11 που παρακολουθεί.
33)Τον έβαλε στην τσέπη : η αναφορά στην εξαιρετική εμφάνιση ενός ποδοσφαιριστή (συνήθως αμυνόμενου) που εξαφάνισε από τον αγώνα έναν αντίπαλο (συνήθως επιτιθέμενο).
34)Του πήρε την ταυτότητα : έννοια όμοια με την άνωθι εκτεθείσα αλλά συνήθως αναφέρεται σε αντίπαλους προπονητές.
35)Κατέβασε ρολά : ο τερματοφύλακας δεν μπορούσε να νικηθεί από κανέναν. Κλειστόν μέχρι νεωτέρας το τέρμα.
36)Δεν πιάνει ούτε ανοικτή κουβέρτα : Κατάσταση παντελώς αντίθετη από τον αριθμό 35. Αναφορά σε τερματοφύλακα που προδίδει παροδικά ή μονίμως την ομάδα του καθώς δεν μπορεί να πιάσει ούτε κουβέρτα ανοικτή άμα του πετάξεις. Συνώνυμες εκφράσεις το έχει βούτυρο στα γάντια του και το δεν πιάνει ούτε βαλσαμωμένο πουλί.
37)Έξοδος του Μεσολογγίου : «ηρωική έξοδος» του τερματοφύλακα από τη γραμμή του τέρματός του με σκοπό να πιάσει ή να διώξει τη μπάλα αλλά αποτέλεσμα λάθος. Πολύ καλή κίνηση αν ζούσε στην Τουρκοκρατία στο ένδοξο Μεσολόγγι αλλά όταν ακουστεί, ο πορτιέρο τα έκανε μαντάρα.
38)Μοιράζει σακούλες : η επανάληψη του αριθμού 21 είτε σε διαδοχικούς παίκτες είτε πολλάκις σε έναν αγώνα.
39)Να πατάει τον ασβέστη : αναφορά σε έναν παίκτη, ο οποίος αγωνίζεται για μεγάλο διάστημα κατά μήκος της λευκής πλάγιας γραμμής δίνοντας πλάτος στο γήπεδο.
40)Σημάδεψε τα περιστέρια : ένα κακό σουτ που κατέληξε πολύ άουτ και λόγω ύψους ενδεχομένως θα έβρισκε μέχρι και παραθερίζοντα περιστέρια.
41)Σουτ τηλεφώνημα : μπορεί να καθιερώθηκε πολλά χρόνια πριν από το σπουδαίο Μανώλη Μαυρομάτη αλλά ακόμη χρησιμοποιείται αναφορικά με ένα σουτ που ο τερματοφύλακας έπρεπε να το περιμένει κατόπιν προειδοποίησης του αντίπαλου παίκτη.
42) Προειδοποιητική βολή : ατάκα-μνημείο της δημοσιογραφικής γλώσσας. Ο παίκτης προειδοποιεί πως την επόμενη θα σημαδεύσει καλύτερα και γιατί όχι θα σκοράρει.
43)Τον άφησε άγαλμα : ένα σουτ ή μία εκτέλεση φάουλ (συνηθέστερα) ήταν τόσο καλή που δεν άφησε περιθώριο στον αντίπαλο τερματοφύλακα ούτε να προλάβει να πέσει με αποτέλεσμα να παρακολουθεί την πορεία της μπάλας όρθιος.
44)Τον έστειλε για βρούβες : κρίμα για τον παίκτη που πραγματικά δεν είχε καμία υποψία δυνατότητας να σταματήσει τον αντίπαλό του.
45)Γκολ από τα αποδυτήρια : Ακόμη δεν ξεκινήσαμε τον αγώνα και κυνηγάμε το σκορ..
46)Κουνιέται το πλεκτό : επιτέλους σκοράρουμε! Πιστέψτε με κάποιες φορές είναι πολύ πιο δύσκολο από όσο φαντάζει..
47)Ξεχύνεται σαν τον εμετό : αποκρουστικό στο άκουσμα αλλά σημαίνει τον παίκτη που τρέχει και απλώνεται επιβλητικά στο γήπεδο σε κατάσταση κόντρα επίθεσης. Αντιεπαγγελματικό να το αφήσουμε έξω.
RABONA BONUS! Κλείνοντας, ας δούμε απλά λιτά και απέριττα και τον περίφημο κανονισμό του offside!
Offside υποδεικνύεται ένας παίκτης όταν εκτίθεται πέρα του τελευταίου αμυνόμενου. Όπως βλέπετε στη φωτογραφία που είναι κατατοπιστικότατη, ο παίκτης με τα μπλε είναι πολύ πιο μπροστά από τους αμυνόμενους με αποτέλεσμα να αποκτά αθέμιτο από τους κανονισμούς πλεονέκτημα! Σε εναλλακτική διατύπωση, δεν καλύπτεται που λέμε. Την ώρα που φεύγει η μπάλα από τον παίκτη που την έχει στην κατοχή του, εκείνος που στοχεύει θα πρέπει να είναι στην ίδια ευθεία (αν φτιάξουμε μία νοητή γραμμή) ή πιο πίσω από τον τελευταίο αμυνόμενο (έννοια βάθους παράταξης) στο γήπεδο). Οι υποπεριπτώσεις της παράβασης είναι πολλές και ακόμη και πολλοί άρρενες δεν τις γνωρίζουν άρα προφανώς δεν είναι νοητό να είναι απαιτητές προς αντίληψη. Αυτή που αναλύσαμε όμως είναι η κατάσταση στον πυρήνα της. Και ελπίζουμε να φωτίσαμε λίγο παραπάνω το τοπίο ώστε να εκλείψει και μία αναπάντητη ερώτηση του ενός φύλου προς το άλλο!
