Πρόσφατα, το ζήτημα που γνωστοποιήθηκε αναφορικά με τη χρήση του γαϊδάρου ή συχνά και με την κακομεταχείριση του, απέκτησε ξανά αντιφατικά μεταξύ τους σχόλια.
Η αφορμή δόθηκε λόγω του πανό που έστησαν οι φίλοι του Πανιωνίου, ώστε να ευαισθητοποιηθεί ή να αφοσιωθεί εκτενέστερα η κοινή γνώμη. Ίσως ήταν και μια κίνηση εντύπωσης, αλλά αυτή η εκδοχή δεν αφορά κανέναν μας «Εδώ κατά τη διάρκεια της σεζόν στα Ελληνικά νησιά εκμεταλλεύονται τους εργαζόμενους, τα ζώα βρήκατε να μας σχολιάσετε», σκέφθηκαν ορισμένοι… Για να μην απαντήσω : «ε τότε μείνε στον καναπέ σου να διαμαρτύρεσαι για τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, αντί να βρεις να δουλέψεις έστω εξάμηνο για τα διπλάσια χρήματα σε τόσες χιλιάδες νησιά της χώρας», απλά θα το παραγκωνίσω απ’ τη συλλογιστική μας, παρηγορούμενος από το γεγονός ότι τα αντιπαθέστατα αντίθετα σχόλια, έκρυβαν και αυτά οπαδική εναντίωση.
Σκεπτόμενος τους διαφορετικούς παλμούς στους οποίους κινείται κάθε κοινωνία, προσπαθώ κάθε φορά να αναλύσω εντός μου, πόσο χρησιμότερο είναι να μπορεί κανείς να έχει δει εκ των έσω τις ανάγκες και τις δυο όψεις του νομίσματος πρώτου διαμορφωθεί πρώτη άποψη.
Κάπως έτσι σκέφτηκα να μοιραστώ ακόμα μια σειρά σκέψεων που επιχειρεί να φωτίσει και τις δυο όψεις του νομίσματος, βιώνοντας για 2ο καλοκαίρι, ένα απ’ τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα νησιών, που δίχως την χρήση του γαϊδάρου, δεν θα μπορούσε σε άλλες εποχές ούτε καν να είναι βιώσιμο για τους μόνιμους κατοίκους του.
Με άλλα λόγια, η χρήση των γαϊδάρων για τις απομονωμένες επαρχιακές κοινωνίες δεν ήταν πάντα μια τουριστική ατραξιόν. Ήταν ανάγκη επιβίωσης, συντήρησης των καλλιεργειών, μεταφοράς οικοδομικών υλικών και σαφώς αποφυγής των μεγάλων αποστάσεων με τα πόδια. Σε τόπους όπως η Φολέγανδρος, βλέπεις ορεινούς και δύσβατους, ήταν δύσκολη σε άλλες εποχές να ανοιχτούν μεγαλύτεροι σε έκταση δρόμοι. Ακόμα και σήμερα, τα μονοπάτια- που αναφέρονται ένα εκ των χαρακτηριστικών του νησιού, είναι η μόνη οδός για να μεταφέρει τροφή στα ζώα ή να ποτιστούν οι άνυδρες καλλιέργειες. Το ζήτημα που τίθεται είναι γιατί να είναι ακόμη έτσι μικρά και να μην επεκτείνονται;
Σας διαβεβαιώ πάντως πως η χρήση τους δεν είναι όμοια με εκείνη των αλόγων στις καρότσες των Χανίων, της Ύδρας και των Σπετσών ακόμα ακόμα και των γαϊδουριών της Σαντορίνης.
Προτού με συνεπάρει μια τέτοια κουβέντα, κρίνω σκόπιμο να σας μεταδώσω τα εξής στοιχεία:
Πριν από όλα, το γαϊδούρι έφτασε στη Φολέγανδρο από την Αφρικανική Ήπειρο. Ομοίως και στα λοιπά νησιά του Αιγαίου. Ζει άλλωστε σε αγέλες των οποίων ηγείται συνήθως θηλυκού γένος ζώ.
Είναι, μετά την καμήλα, το πιο ανθεκτικό στη ζέστη ζώο, εξού και ο τόπος προέλευσης του.
Δεν είναι ένα ήμερο ζώο, όπως είθισται να νομίζουμε. Είναι ένα άγριο ζώο, που πλέον εκπαιδεύεται από μικρό σε ηλικία, γι’ αυτό και υπακούει στη μεταφορά τόσου βάρους και κατ΄ επέκταση των ανθρώπων.
Δεν ιππεύεται!
Tο θέμα είναι ότι οι επόμενες γενιές που είτε έμαθαν έτσι, αλλά έμαθαν και ευαισθητοποιήθηκαν στο ποια είναι η φύση του ζώου, ή όσοι εναντιώθηκαν εξ’ αρχής ως μη γηγενείς με την ιδέα αυτή, αντιμετώπισαν τον ¨πόλεμο¨ όσων τα χρειάζονται για όσα προαναφέρθηκαν.
Αυτή η μορφή «ρεπορτάζ» λοιπόν που προέκυψε σχεδόν άθελα μου λόγω εκτεταμένης παραμονής στο νησί το προηγούμενο καλοκαίρι, αν και το ζήτημα στα Media δεν είχε αποκτήσει τόση έκταση πέρυσι, οδήγησε σε μια νέα αλυσίδα συλλογισμών.
Καταρχάς, αφουγκραζόμενος τις ανάγκες προηγουμένων εποχών, δυσκολεύομαι να κατανοήσω την συνέχιση χρήσης αυτών στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, με όσα ακόμα στοιχεία αυτή η ιδέα συνεπάγεται.
Δεύτερον, κατανοώντας εκ πρώτης την οικονομική διαφορά που εξασφάλιζαν τα χαρακτηριστικά του ζώου αυτούς ( σε ένα νησί που δεν γνώρισε την ανάπτυξη της Σαντορίνης αν και πολύ κοντά της, ούτε επετράπη να χαθεί η παρθενιά του αυθεντικού σε διάφορους τομείς, με το λιμάνι να δημιουργείται στις αρχές του 90΄), με την πάροδο των ετών και τόσα αγροτικά κονδύλια, γιατί να μην αντικατασταθούν εν σύνολο από τα αγροτικά αυτοκίνητα; Γιατί να μην δαπανηθούν χρήματα για την μεγέθυνση των δρόμων;
Τρίτον, εάν η οικονομική αρωγή, εντός τέτοιου έργου, απ’ την μια φαντάζει δύσκολη κι από την άλλη, ίσως αντιμετωπίστηκε αρνητικά εκ πλευράς τοπικών αρχών, για ποιο λόγο τουλάχιστον, να μην αντικατασταθεί η χρήση τους από άλογα;
Εδώ πάλι σηκώνει συζήτηση – με άλλες διαστάσεις – το ζήτημα!
Εκείνο, ωστόσο που συνεχίζει να βασανίζει τη σκέψη μου, είναι το πιθανό δίκαιο που θα μπορούσε να αποδοθεί στην πλευρά εκείνων που τους φάνηκε μηδαμινής σημασίας το ζήτημα, φέτος το καλοκαίρι που έγινε ευρέως αντιληπτό.
Ποια η ρεαλιστική λύση που οδεύει στην αλλαγή της κατάστασης στην Σαντορίνη, μονάχα μέσω της μιντιακής κοινοποίησης; Ευχάριστο, μόνον ως ένας τρόπος να το επικοινωνήσει κανείς, ώστε να γνωστοποιηθεί σε όλο και περισσότερα άτομα. Ναι, πολύ ορθόν! Από ΄κει και πέρα όμως, είτε γίνει ετικέτα των γηπεδικών πανό, είτε δείξουν απλώς να κινητοποιούνται οι καλλιτέχνες στη διάρκεια των θερινών περιοδειών τους, πόση διαφοροποίηση προκύπτει σε μια τέτοια κατάσταση;
Σαφώς να γνωστοποιηθεί έτσι, να κοινοποιηθεί, να μάθουν όλο και περισσότεροι για το γεγονός, μα το θέμα είναι κατά πόσο η τέτοιου είδους «ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ» παραμένει μη βοηθητική, καταλήγοντας να μοιάζει υποκριτική! αλλιώς, ας πήγαιναν εκεί μπροστά στο πρόβλημα να οργανώσουν ΤΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ. Όχι απλά να συμβουλεύουν από το προφίλ τους στα μέσα!
Υπάρχουν άλλωστε , πολλά ίδιου μεγέθους ζητήματα που καταπατούν τη φύση των ζωντανών, δεν μεταφέρθηκαν όμως φωτογραφίες με αίμα, ώστε να σοκάρουν, τόσο όσο αυτές που προβάλλονται τις τελευταίες μέρες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα άλλων περιπτώσεων συνιστά σε κάθε περίπτωση το «ΜΠΑΣΤΟΥΡΩΜΑ» ! Κι ας μην χρειάζεται να ματώσει το ζωντανό.. Κι ας μην μεταφέρθηκε από φωτογραφίες στα τουριστικά σημεία… Κι ας είχαν γίνει τόσες εκκλήσεις τα προηγούμενα χρόνια από φιλοζωικές εταιρείες με αφορμή την γειτόνισσα Κίμωλο!
Αλλά ξέχασα. Δεν ήταν από το Facebook, ούτε από τουρίστες, ώστε να δείξουμε ότι αφουγκραζόμαστε τη σκέψη τους!
Το παστούρωμα λοιπόν, με όσες συνώνυμες κουβέντες κι αν ντύνεται στα χωριά, είναι η διαδικασία με την οποία δένουν το μπροστινό με το πίσω πόδι του ζώου, ώστε να πιο εύκολα. Έτσι, δεν αναπτύσσει ταχύτητα, ώστε να χαθεί στις πλαγιές ή να διαλύσει καλλιέργειες. Στις γίδες δε και τις κατσίκες, για να μην προβούν σε πιο σφοδρές ζημιές συχνά δένουν και τα δυο πίσω με τα δυο εμπρός πόδια, ενώ ενίοτε, – αλλά ποτέ εδώ στη Φολέγανδρο οφείλω να ομολογήσω – δένουν και το πόδι με το περιλαίμιο, ώστε να μην σηκώνεται το ζώο για κάποια ώρα.
Στο τελευταίο σκέλος λοιπόν, ίσως οι λύσεις να προκύπτουν πολύ ευκολότερα όπως αντιλαμβάνεται κανείς, λιγότερο αλλά με πολύ πιο εντατική ανθρώπινη ευθύνη. Από την άλλη σου λέει, άμα δεν τα ‘ χεις δεμένα που να τα μαντρώσεις; Να μην βοσκάνε ΕΛΕΥΘΕΡΑ;
Δεν χρειάζεται να βγει κι από κει αίμα όμως να γίνουμε παγκοσμίως ξανά ρεζίλι για να ελεγχθεί η ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ μας θεσμοθέτηση προς τη συμπεριφορά μας απέναντι στο ζωικό βασίλειο !
Ακόμα κι αν αυτά δεν ανήκουν στα « κατοικίδια».
