''Και πως αποχαιρετάς έναν θεό; Πεθαίνουν άραγε οι θεοί;''
Αυτή ήταν η πρώτη σκέψη που έκανα στο άκουσμα της είδησης του θανάτου του Diego Armando Maradona. Καταλαβαίνω ότι ίσως οι νέες γενιές αντιμετωπίζουν τα πράγματα πιο ψύχραιμα – πιθανότατα επειδή και η καθημερινότητά τους είναι κάπως πιο αποστειρωμένη, λόγω των social media από τη μία και των αμέτρητων υποχρεώσεων που τους φορτώνουν από την άλλη. Όμως για τις δικές μας γενιές, αυτοί που σήμερα είμαστε 40-45-50, ο Maradona ήταν (και θα συνεχίσει να είναι) θεός – και μόνο ως τέτοιον μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε. Όταν οι πρώτες σου εικόνες από ποδόσφαιρο είναι ένας τύπος που κατακτά μόνος του το Παγκόσμιο Κύπελλο έχοντας σκοράρει το πιο απίστευτο γκολ στην ιστορία του αθλήματος, τότε αυτόματα σε κερδίζει – χωρίς να έχει την παραμικρή σημασία σε ποιον σύλλογο ανήκει και ποια χώρα εκπροσωπεί.
Όμως ο Diego ήταν πολλά περισσότερα. Δεν έχει κανένα νόημα να καταγράψουμε όλες τις σημαντικές λεπτομέρειες της ζωής του – το έχει κάνει με εξαιρετικό τρόπο το περσινό ντοκιμαντέρ ”Diego Maradona” του Asif Kapadia. Έχει σαφώς μεγαλύτερη αξία να εστιάσουμε σε αυτά που τον έκαναν τόσο ξεχωριστό και να απαντήσουμε σε μερικά ερωτήματα αλλά και σε μερικές κατηγορίες – που κακώς του προσάπτονται.
”Καριέρα”
Ο Maradona πέρα από το Mundial του Mexico, κατέκτησε δύο Πρωταθλήματα, ένα Κύπελλο και ένα UEFA με την άσημη έως τότε Napoli ενώ έφτασε σε άλλον έναν τελικό Mundial με την Εθνική – σε όλες τις περιπτώσεις χωρίς να έχει υποστήριξη από κάποιο σπουδαίο ρόστερ, πάντα ως ένα outsider που πάλευε με τα μεγαθήρια. Και φυσικά θα μπορούσε να πετύχει πολλά περισσότερα αν θα ήταν ”ρομποτάκι”. Ευτυχώς όμως (για όλα τα ”φρικιά” αυτού του κόσμου) δεν ήταν ”ρομπότ” – ήταν ένας από εμάς, ”uno di noi” που λένε οι Ιταλοί. Ένιωθες πως έχει αδυναμίες όπως εσύ. Μπορεί στο γήπεδο να ήταν ένας αδιαμφισβήτητος θεός όμως εκτός γηπέδου ήταν κοινός θνητός, ήταν άνθρωπος με ελαττώματα…
Άνθρωπος πάνω από όλα!
Κι αν κάποιος δεν ήξερε την ιστορία μέχρι χθες, την έμαθε σίγουρα πλέον.
Είμαστε στο 1985 και ένας απελπισμένος πατέρας από την Acerra, που το παιδί του πρέπει να κάνει επέμβαση άμεσα, ενημερώνει τον παίκτη της Napoli, Pietro Puzone, που κατάγεται από την περιοχή, να μεσολαβήσει μήπως γινόταν ένας φιλικός αγώνας για να μαζέψουν χρήματα για την επέμβαση του μικρού. Η απάντηση του προέδρου της Napoli ήταν αρνητική αφού δεν ήθελε να ρισκάρει κάποιον τραυματισμό ενώ και η εταιρεία Lloyd’s που είχε ασφαλίσει τους Ναπολιτάνους, ήταν αντίθετη. Αποτέλεσμα; Ο Maradona πλήρωσε από την τσέπη του τα χρήματα της ασφάλειας και ταξίδεψαν στην κωμόπολη όπου αγωνίστηκαν σε ένα χωράφι γεμάτο λάσπες! Και όχι μόνο αγωνίστηκαν αλλά ο Diego το αντιμετώπισε σοβαρά – λες και ήταν κανένας τελικός! Κυλίστηκε στις λάσπες, σκόραρε και ένα γκολ κάνοντας σλάλομ μέσα στα λασπόνερα!
Κατηγορίες
Ο Diego κατηγορείται πως έκλεψε με το περίφημο ”Χέρι του Θεού” και πως η συγκεκριμένη κίνηση ήταν ”unfair”. Συγγνώμη αλλά είναι τουλάχιστον αστείο (εάν όχι γελοίο) να συζητάμε για ”fair” στον επαγγελματικό αθλητισμό. Είναι ”fair” όταν κάθε φορά που η μπάλα βγαίνει εκτός τερέν, σηκώνεις το χέρι σου και ζητάς το σφύριγμα, γνωρίζοντας ότι εσύ έβγαλες έξω την μπάλα; Εκεί δηλαδή δεν προσπαθείς να κοροϊδέψεις τον διαιτητή; Είναι ”fair” όταν οι παίκτες βουτάνε συνεχώς για να κερδίσουν κάποιο πέναλτι ή φάουλ; Είναι ”fair” όταν σημαδεύεις τα πόδια κάποιου ποδοσφαιριστή προσπαθώντας να τον βγάλεις εκτός αγώνα; Ο Maradona δεν έπεφτε ποτέ για να κοροϊδέψει και όταν τον σακάτευαν, ξανασηκωνόταν και συνέχιζε την προσπάθεια! Αυτό το attitude μετράει 100 φορές περισσότερο από μία φάση σε έναν αγώνα.
”Ξέρεις τι παίκτης θα ήμουν χωρίς την κοκαϊνη;” είχε ρωτήσει ο Diego τον σπουδαίο σκηνοθέτη Emir Kusturica στο ντοκιμαντέρ ”Maradona” του 2008.
Για κάτι άλλο που κατηγορείται λοιπόν, είναι πως αποκτούσε πλεονέκτημα λόγω χρήσης κοκαϊνης. Μειονέκτημα αποκτούσε! Πλεονέκτημα θα είχε αν θα έκανε χρήση που και που σε κάποιους αγώνες με ρίσκο να βρεθεί ντοπαρισμένος. Από τη στιγμή που ο εθισμός του του έφερνε πίκρα, μοναξιά, κακή διάθεση και έχανε τις μισές προπονήσεις ενώ στις άλλες μισές προσπαθούσε να φέρει το σώμα του σε φυσιολογική κατάσταση, μόνο πλεονέκτημα δεν αποκτούσε από την κακή του συνήθεια…
Και τέλος πάντων, όλοι αυτοί που τον κατηγορούν για τα λάθη που έκανε στη ζωή του, να υποθέσω πως οι ίδιοι είναι αλάνθαστοι. Δεν χρειαζόταν κριτές ο Diego – έκρινε ο ίδιος πάρα πολύ αυστηρά τον εαυτό του. Γνώριζε ο ίδιος τι κακό έκανε στην οικογένειά του. Κανενός άλλου η άποψη δεν είχε και δεν έχει σημασία.
Το αιώνιο ερώτημα
Είναι ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών;
Αυτό το ερώτημα το ακούω από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου. Παλιά το δίλημμα ήταν ”Pele ή Maradona” – δεν τολμούσαν να βάλουν τρίτο, ούτε καν τον τεράστιο Johan Cruyff! Ούτε λίγο αργότερα τους απίθανους Zidane, Ronaldo και Ronaldinho. Και κάποια στιγμή τα τελευταία χρόνια, όταν εμφανίστηκε ο Messi έχοντας κάποια παρόμοια χαρακτηριστικά με τον Diego, το ερώτημα για κάποιους έγινε ”Pele, Maradona ή Messi”. Αφού αρχικά πω πως θεωρώ εντελώς λανθασμένη τη σύγκριση όταν αφορά άλλες εποχές με άλλους κανόνες και άλλου είδους προπόνησης, θα προσπαθήσω να απαντήσω το ερώτημα όσο πιο απλά γίνεται.
Τον Pele δεν τον έζησα όμως δεν ξέρω κανέναν 70άρη που υποστηρίζει πως ήταν καλύτερος του Maradona! Επίσης ο Pele είχε πάντα κορυφαίους συμπαίκτες στην Εθνική Βραζιλίας ενώ δεν αγωνίστηκε στην Ευρώπη – που διέθετε τις πιο δυνατές λίγκες. Προφανώς και υπήρξε τεράστιος ποδοσφαιριστής αλλά διέπρεπε πάντα μέσα σε ένα ασφαλές πλαίσιο.
Περίπου ότι συμβαίνει δηλαδή με τον Messi και την καριέρα του στην Barcelona. Οι αριθμοί είναι ασύλληπτοι και προφανώς μιλάμε για έναν υπερταλαντούχο ποδοσφαιριστή με πληρέστατο ρεπερτόριο. Είτε κάνοντας επελάσεις ως winger με ανάποδο πόδι, είτε παίρνοντας τη μπάλα στο κέντρο για να χτίσει από πίσω συνεργασίες, είτε πλασάροντας τη μπάλα με θεϊκή ακρίβεια, είτε σκοράροντας από στημένα, όλοι οι αντίπαλοι έτρεμαν τον Messi! Στάθηκε όμως όχι απλώς τυχερός αλλά ευλογημένος θα έλεγα, να έχει συμπαίκτες δύο από τους κορυφαίους χαφ του 21ου Αιώνα (Xavi-Iniesta) και να αγωνίζεται σε έναν σύλλογο που όποτε ”κολλήσει” μπορεί να αγοράσει οποιονδήποτε αστέρα θελήσει (Suarez, Neymar). Στην Εθνική Αργεντινής που δεν είχε τέτοιου είδους πολυτέλειες, αφού οι συμπαίκτες ναι μεν ήταν καλύτεροι από τους αντίστοιχους του Maradona όμως δεν ήταν πάντα πρωτοκλασάτοι, δεν κατάφερε να κατακτήσει τίτλους – ούτε ένα Copa America. Προφανώς και δεν ευθύνεται ο Messi για αυτό, όμως είναι ένα πολύ βασικό στοιχείο που τον διαφοροποιεί σε σχέση με τον Maradona. Το άλλο βασικό στοιχείο είναι η εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση που είχαν οι παίκτες, στο περίπου μέχρι και τα ’90s. Στην εποχή του Diego, με σημερινούς κανονισμούς, η αντίπαλη ομάδα θα έπαιζε με 10 από το πέμπτο λεπτό και με 9 από το δέκατο… Για αυτό είναι εξ αρχής λάθος τέτοιους είδους συγκρίσεις.
Γιατί ήταν διαφορετικός
Ο Diego έκανε επαναλαμβανόμενες υπερβάσεις. Πάντα με την πλάτη στον τοίχο, κόντρα σε όλα τα προγνωστικά, κατάφερε όχι απλώς να λατρευτεί από τους δικούς του (Αργεντινή, Napoli) αλλά να γίνει το ποδοσφαιρικό ίνδαλμα όλων ανεξαιρέτως. Τον Diego ως ποδοσφαιριστή τον σεβόντουσαν ακόμη και άνθρωποι που δεν είχαν ιδέα από ποδόσφαιρο! Εάν κάποιος τολμούσε (που δεν τολμούσε) να μιλήσει άσχημα για τον Diego θα ήταν σαν να προσβάλλει το ίδιο το άθλημα.
Και το πιο ”τρομακτικό” από όλα είναι ότι θα έγραφα αυτές τις γραμμές ακόμη κι αν δεν είχε πάρει μόνος του το Παγκόσμιο Κύπελλο του ’86 ή το Πρωτάθλημα του ’87 – θα τις έγραφα μόνο και μόνο επειδή αυτά που όλοι οι μεγάλοι μπαλαδόροι τα έκαναν με μπάλα, ο Diego μπορούσε να τα κάνει με πορτοκάλια και μπαλάκια του τένις ή του πινγκ πονγκ!
Όλοι έχουμε θαυμάσει το θρυλικό βίντεο όπου στην προθέρμανση χορεύει υπό τους ήχους του ”Live is Life” κάνοντας μαγικά με λυμένα κορδόνια – όμως αυτό είναι απλώς ένα βίντεο!
Υπάρχουν τόσοι και τόσοι που επιβεβαιώνουν ότι αυτά που έκανε στο γήπεδο δεν ήταν τίποτα σε σχέση με αυτά που έκανε στην προπόνηση! Έβλεπα χθες πχ τον Gary Lineker να περιγράφει μία προσωπική του εμπειρία με τον Diego όταν έπαιξαν συμπαίκτες σε έναν αγώνα φιλανθρωπικού σκοπού. Βγήκαν λοιπόν στο γήπεδο και ο Diego χτύπησε τη μπάλα με όλη του δύναμη προς τα πάνω 13 συνεχόμενες φορές χωρίς να χρειαστεί να κάνει πάνω από 2-3 βήματα ώστε να την ξαναχτυπήσει όταν αυτή επέστρεφε προς το χορτάρι!!! Ο Lineker τότε έπαιζε στην Barcelona. Πήγε λοιπόν στην προπόνηση και έβαλε τους πάντες να προσπαθήσουν να το κάνουν – κατάφεραν στην καλύτερη περίπτωση να χτυπήσουν δυο φορές σωστά τη μπάλα και την τρίτη φορά την κυνηγούσαν!!!
Η ιστορία του Diego θα συνεχιστεί… Η πόλη της Napoli που τόσο τον λάτρεψε, αντέδρασε άμεσα και κάνει την αρχή. Το γήπεδο ”San Paolo” μετονομάζεται σε ”Stadio Diego Armando Maradona” – όπως ακριβώς αξίζει στον σπουδαιότερο ποδοσφαιριστή που πάτησε ποτέ χορτάρι, χώμα, λάσπη, τσιμέντο, οτιδήποτε!
Η μαγεία του Maradona δεν θα σβήσει ποτέ, όπως δεν θα σβήσει η μαγεία οποιουδήποτε ”αλητάμπουρα” ομορφαίνει με τα μαγικά του το αγαπημένο μας άθλημα. Ωραία η δύναμη, η αντοχή, η ταχύτητα, όμως το ποδόσφαιρο δεν είναι στίβος – είναι τέχνη! Ως απλός φίλαθλος λοιπόν ευχαριστώ λίγο παραπάνω τους μπαλαδόρους που πρόλαβα να θαυμάσω… Τον Okocha, τον Χατζηπαναγή, τον Recoba, τον Καραπιάλη, τον Zidane, τον Ronaldo, τον Ronaldinho, τον Quaresma – και τόσους άλλους μάγους. Πάνω απ’όλους όμως ευχαριστώ τον Diego γιατί η ”κακή” του εξωαγωνιστική συμπεριφορά με έκανε να αισθάνομαι λιγότερο άσχημα για τον εαυτό μου. Εάν ένας θεός κάνει σφάλματα τότε όλοι δικαιούμαστε να σφάλουμε…
Υ.Γ.: Επειδή αρκετό δάκρυ έχουμε ρίξει, ας κλείσουμε αυτό το άρθρο με μία cult διαφήμιση του 1987…
