Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!

Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!

Στο ποδόσφαιρο του 2022, η επίθεση και η κατοχή μπάλας έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο και φαίνεται να κερδίζουν περισσότερο από ποτέ την άμυνα. Είναι όμως έτσι; Όχι, όπως σε όλα στη ζωή, χρειάζεται να υπάρχει ισορροπία!

Η άμυνα πάντα ανά περιόδους (μεγάλες τα παλαιότερα χρόνια) είχε υπέρμαχους, είχε ομάδες αλλά κυρίως παίκτες και προπονητές που την υπηρετούσαν και την εφάρμοζαν πιστά κάτι που στο τέλος της ημέρας τους έκανε νικητές με αποκορύφωμα τις αρχές της δεκαετίας του 2000-2010 μέχρι και τα τέλη αυτής όπου το ποδόσφαιρο είχε ήδη αρχίσει να επηρεάζεται από την dream team της Μπαρτσελόνα του Πεπ Γκουαρδιόλα. Οι τρείς σημαντικότερες από πλευράς επιρροής “νίκες” του αμυντικού ποδοσφαίρου ήταν οι επιτυχίες του Μουρίνιο (Πόρτο,Τσέλσι,Ίντερ), η κατάκτηση του Mundial 2006 από τους Ιταλούς με τον Λίπι και η κατάκτηση του Euro 2004 από την εθνική ομάδα της Ελλάδας με τον Ρεχάγκελ. Παρακολουθώντας την πορεία του ποδοσφαίρου τα χρόνια εκείνα αρχίσαμε να βλέπουμε την εισαγωγή της τακτικής ανάλυσης στο άθλημα και μετέπειτα κυρίως την εξέλιξη της μέχρι και το σημερινό επίπεδο.

Θεωρώ πως ο Μουρίνιο είχε τις απαραίτητες πνευματικές και προπονητικές ικανότητες αλλά και την τύχη να δώσει το έναυσμα και να πιάσει πολλούς απροετοίμαστους σε αυτό που θα ακολουθούσε έτσι ώστε να το διαχειριστούν και να το αντιμετωπίσουν έχοντας απέναντι τους τόσο καλά εκπαιδευμένες ομάδες στο τακτικό και πνευματικό κομμάτι. Μέσα στα χρόνια, κάποιοι επέλεξαν να εξελίξουν πιο επιθετικές τακτικές με πρώτο και καλύτερο τον Γκουαρδιόλα και όσους έσπευσαν να τον ακολουθήσουν σε μοντέλα επιθετικού ποδοσφαίρου. Ωστόσο, βλέπουμε πως καμία από τις δύο πλευρές (επιθετικό και αμυντικό ποδόσφαιρο) δεν έχει ξεκάθαρη ισχύ την τελευταία δεκαετία. Σε κάθε πρωτάθλημα ή διοργάνωση βλέπουμε να παίζουν ρόλο διάφοροι παράγοντες όπως η ποδοσφαρική φιλοσοφία της κάθε χώρας για το ποδόσφαιρο, τα γεωγραφικά κριτήρια, τι τύπου προπονητές είχε συγκεντρώσει το πρωτάθλημα και ποιας φιλοσοφίας ήταν αυτοί, κτλ. Από τις αρχές του 2020, όμως, το ποδόσφαιρο λειτουργεί περισσότερο ως επιστήμη και ως τέτοια είναι λογικό να εξελιχθεί κι άλλο χωρίς να γνωρίζουμε τι μας επιφυλάσσει. Αυτό που ξέρουμε και βλέπουμε όμως είναι ότι η δεκαετία ξεκινά με τις ομάδες που έχουν επιλέξει να επιτίθενται (γίνονται όλο και περισσότερες) να έχουν σίγουρα τις πιθανότητες και να είναι πιο κοντά στην νίκη αλλά να ξεχωρίζουν και να θεωρούνται ελίτ (Μάντσεστερ Σίτυ και Λίβερπουλ) οι σύλλογοι που με τις επιστημονικές ομάδες που διαθέτουν να έχουν φτάσει σε σημείο που καμία άλλη δεν έχει φτάσει μέχρι σήμερα, την απόλυτη ισορροπία μεταξύ άμυνας και επίθεσης!

Ρίχνοντας μια πρώτη ματιά στα στατιστικά των top 5 πρωταθλημάτων (Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία και Ιταλία) βλέπουμε πως οι ομάδες που κερδίζουν περισσότερο έχουν κατά κύριο λόγο και υψηλότερη βαθμολογία αλλά και κατα 99% των περιπτώσεων γεμάτα γήπεδα (κάποιες εξαιρέσεις παρατηρούνται ανα γεωγραφική περιοχή π.χ. στη Γερμανία, Γκλαντμπαχ και Στουτγάρδη παρά την κακή τους χρονιά έχουν τη συμπαράσταση των οπαδών τους).

Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!
Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!

Πριν περάσουμε σε στατιστικές κατηγορίες που κάνουν στον απλό φίλαθλο κόσμο πιο εύκολα κατανοητό γιατί η επίθεση νικά την άμυνα σήμερα, θα εξηγήσουμε τους όρους που θα χρησιμοποιήσουμε παρακάτω: Τα xGoals είναι η μονάδα μέτρησης των πιθανοτήτων που έχει κάθε τελική προσπάθεια για να γίνει γκολ, τα xgoalsAllowed είναι το ίδιο αλλά αφορά τον αντίπαλο και τις ευκαιρίες του, GF (Goals For) επίθεση και GA (Goals Against) άμυνα, Sh/90 συνολικά σουτ ανα αγωνα, Sot/90 συνολικά σουτ στον στόχο ανα αγώνα, XgoalDifference η διαφορά της ποιότητας των ευκαιριών που παράγει/δέχεται μια ομάδα, Distance (in yards, 1 yard=0,9144 μ.) η αποσταση απο την εστία απο την οποία έγιναν τα σουτ.

Ξεκινάμε από το κορυφαίο κατά γενική ομολογία πρωτάθλημα του κόσμου την Premier League, το πρωτάθλημα που περιέγραψε καλύτερα απ όλους ο Κλόπ με δυο διαφορετικές φράσεις όταν μίλησε για το ποδόσφαιρο που εκφράζει τον ίδιο. Η πρώτη ήταν «Μου αρέσει αυτή η απόλυτη ένταση, όταν τα πάντα φτάνουν στα όρια τους και η καθαρή αδρεναλίνη κόβει την ανάσα» και η δεύτερη «Αν η Μπαρτσελόνα που παίζει το ξέφρενο ποδόσφαιρο, με σκορ 5-0 και 6-0- ήταν η πρώτη ομάδα που θα έβλεπα σε ηλικία τεσσάρων ετών, θα το είχα γυρίσει στο τένις… Το στυλ 80% κατοχή μπάλας, δεν μου ταιριάζει. Προτιμώ το «αγγλικό»: με βροχή, βαρύ αγωνιστικό χώρο, 5-5 σκορ, όπου όλοι θα έχουν λάσπη μέχρι το κεφάλι, θα γυρίσουν σπίτι και μετά δεν θα μπορούν να παίξουν για εβδομάδες». Αυτά ήταν τα στοιχεία που έκαναν την Premier αγαπητή και μετέπειτα την πιο δημοφιλή λίγκα στον πλανήτη. Με τα χρόνια η εξέλιξη της λίγκας στο αγωνιστικό κομμάτι που δόθηκε μεγαλύτερη βαρύτητα στην επίθεση, τις μεταγραφές εκατομμυρίων μερικών από τους σπουδαιότερους επιθετικούς του πλανήτη, με τα κορυφαία ονόματα προπονητών στην Ευρώπη, και κατ’ επέκταση τους μεγάλους χορηγούς και την τεράστια τηλεοπτική προβολή σε συνδυασμό με τις έξυπνες επιχειρηματικές ιδέες για τον πελάτη δημιούργησαν όμορφες Κυριακές επιθετικού ποδοσφαίρου και γιγάντωσαν την Premier League. Ειδικά τα τελευταία χρόνια ζούμε την απόλυτη κυριαρχία του επιθετικού ποδοσφαίρου, όπως αυτή εκφράζεται από τις ομαδάρες της Μάντσεστερ Σίτι και της Λίβερπουλ, ένα δίπολο που έχει σπάσει τα κοντέρ συλλογής βαθμών: η Σίτι από το 2017 έως σήμερα έχει 513 βαθμούς απο τους 657 διαθέσιμους, ενώ η Λίβερπουλ 485/657. Στις νίκες προπορεύεται πάλι η Σίτυ με 164 σε 219 αγώνες ενώ η Λίβερπουλ έχει 146/219. Τα γκολ υπέρ για τους Πολίτες είναι 534  ενώ για τους Κόκκινους 479 όπως και τα Xgoals/90′ για τη Σίτι είναι 2,22 κατα μέσο όρο ενω για την Λίβερπουλ είναι 2,03. Η Σίτι ξεκινώντας από την περσινή σεζόν (+1.10 XGdifference/90) και με αποκορύφωμα την φετινή (+1.58 XGd/90 μέχρι στιγμής) έχει βρει την απόλυτη ισορροπία μεταξύ άμυνας και επίθεσης με την προσέγγιση της βέβαια να είναι πάντα επιθετική και να δείχνει πιο έτοιμη από ποτέ για να πάρει το άγιο δισκοπότηρο του Champions League. Η Λίβερπουλ (+1.53 XGd/90) ακολουθεί στη 2η θέση ούσα πιο αποτελεσματική από ποτέ. Οι περισσότεροι φίλαθλοι δεν δίνουν την απαιτούμενη σημασία στη Τσέλσι διότι δεν παίζει το φαντασμαγορικό ποδόσφαιρο της Σίτι ή δεν έχει τη χάρη του παιχνιδιού της Λίβερπουλ αλλά ο Τούχελ έχει φέρει και αυτός σχεδόν την απόλυτη ισορροπία ( Τσέλσι +0.78 XGd/90 ) καθώς αυτό που έλειπε από τη Τσέλσι πριν το Γερμανό ήταν η αποτελεσματικότητα. Αξιοσημείωτη παρατήρηση πως η 5η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ ή ακόμη περισσότερο η μέχρι πέρυσι ισορροπημένη Λίντς έχουν ‘’χάσει’’ το μέτρο όσο αναφορά τον συσχετισμό άμυνας και επίθεσης επιτρέποντας πολλά XGoalsAllowed στον αντίπαλο και με βάση το ποδόσφαιρο που παίζουν ακόμη και η απόσταση που δέχονται τα σουτ προς την εστία τους δεν είναι η ασφαλέστερη. Το μεγαλύτερο impact στις φετινές ομάδες παρατηρείται στην Λιντς η οποία οδηγήθηκε σε αλλαγή προπονητή καθώς η φθορά που επιφέρει ο μύθος Μπιέλσα σε ομάδες με παίκτες με χαμηλό ταβάνι που δεν μπορούν να εφαρμόσουν με την ίδια υψηλή ένταση το ποδόσφαιρο του καθ’ όλη τη διάρκεια της σεζόν, τις φέρνει σε επικίνδυνα μονοπάτια. Από την άλλη, η Μάντσεστερ Γ. κρατιέται πιο ψηλά από ότι θα έπρεπε με βάση τους πραγματικούς αριθμούς αν αφαιρούνταν η ποιότητα κάποιων παικτών της που από μόνη της είναι ικανή να δίνει από αποτελέσματα μέχρι και τρόπαια.

Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!

Συνεχίζουμε με τη Ligue 1 μια κατηγορία που ο μέσος όρος τερμάτων σε έναν αγώνα είναι πάνω από 1.5 γκολ/παιχνίδι, συνήθως με τη συμβολή και των δύο ομάδων . Την περσινή σεζόν η πρώτη τετράδα είχε τις 4 καλύτερες επιθέσεις κάτι που συμβαίνει και φέτος και γενικά σε όλες τις στατιστικές κατηγορίες που επιλέξαμε βρίσκουμε τις ομάδες των πρώτων 10 θέσεων να κυριαρχούν (το πιο ξεκάθαρο παράδειγμα στις λίγκες του top 5). Μοναδική εξαίρεση είναι η Λίλ, μια ομάδα μοντέλο προς μίμηση κατά πολλούς έχοντας μια από τις καλύτερες αμυντικές συμπεριφορές, κάτι που την βάζει στον πίνακα με τα λιγότερα Xgoals. Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στην Ρέν (+0.72 XGd/90) που παρακάτω θα την δούμε ότι δεν συμμετέχει απλά στις 2 πρώτες θέσεις κάθε επιθετικής και όχι μόνο στατιστικής κατηγορίας αλλά γενικότερα βρίσκεται στις 15 καλύτερες ομάδες στην Ευρώπη. Μερικά επιτεύγματα της είναι ότι ήδη σκοράρει περισσότερο από πέρυσι, δέχεται λιγότερα Xgoals/allowed, έχει ισοφαρίσει τις περσινές της νίκες, έχει ανεβάσει κατά μια μονάδα τα συνολικά σουτ ανά παιχνίδι αλλά και αυτά που πηγαίνουν προς την αντίπαλη εστία ενώ μείωσε κατά 2 μέτρα την απόσταση από την οποία σούταρε την περασμένη σεζόν! Ένα παράδειγμα που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε το γενικότερο νόημα του άρθρου είναι η Λυών η οποία βρίσκεται στην μέση της βαθμολογίας και ο λόγος είναι οτι έχει σκοράρει 10 λιγότερα γκολ απ όσα θα έπρεπε (40 GF) βάσει των ευκαιριών που δημιούργησε (50.3 xG) και συγχρόνως έχει μια άμυνα (37 GA) που τρώει όσα πάνε μέσα (38.9 xGA). Με λίγα λόγια τα στατιστικά της δικαιολογούν απόλυτα την εφετινή της θέση.

Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!

Και τώρα La Liga, το πρωτάθλημα που έχει χάσει περισσότερο από κάθε άλλο την λάμψη του στους περισσότερους τομείς τα τελευταία χρόνια και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το χαμηλό ταβάνι που έχει πλέον η Μπαρτσελόνα (αν και φαίνεται να επιστρέφει στο σωστό δρόμο με τον Xavi). Η πτώση των μπλαουγκράνα σε συνδυασμό με την αποχώρηση των Κριστιάνο και Μέσι για άλλες πολιτείες μετριάζει το ενδιαφέρον των φιλάθλων, χορηγών και ΜΜΕ για τον ανταγωνισμό της με την Ρεαλ Μαδρίτης. Η La Liga είναι το χειρότερο πρωτάθλημα (από το top 5) σε ποιότητα και ποσότητα σουτ ανά παιχνίδι και γενικά έχουμε συνολικά χαμηλούς μέσους όρους στις επιθετικογενείς στατιστικές κατηγορίες όπως επίσης και σχετικά υψηλούς όρους στα γκολ που δέχονται όλες οι ομάδες κάτι που εξηγείται από το πιο σύνηθες 1-0 ή 1-1. Άξια αναφοράς η Βιγιαρεάλ (+0.53 XGd/90 3η μετά από Ρεαλ και Μπάρτσα), η οποία φαίνεται ως η πιο σταθερή ομάδα της διετίας και αυτή με τις πιο σταθερά υψηλές τιμές σε καίριες επιθετικές στατιστικές κατηγορίες. Όλα αυτά που αναφέρω και άλλα τόσα που θα μπορούσα να γράψω αποτυπώθηκαν στο δεύτερο αγώνα του Champions League με τη Γιουβέντους στο Τορίνο όπου είχε την υπομονή και χτύπησε την κατάλληλη στιγμή διαλύοντας τη Μεγάλη Κυρία με έναν προπονητή που είναι ειδικός σε νοκ άουτ παιχνίδια και στη δημιουργία ισορροπημένων ομάδων, κάτι που ήθελε να κάνει και στο Παρίσι και γι αυτό δεν του βγήκε (όπως δεν θα βγει και στον Ποκετίνιο γιατί είναι παραφύση για τους Παριζιάνους με τον τρόπο που έχουν χτίσει το ροστερ τους). Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το επίπεδο των Βάσκων (Σοσιεδάδ και Μπιλμπάο)που κρατούν την σημαία τους ψηλά (πάντα εντυπωσιάζομαι λίγο περισσότερο με τη σπουδαία Μπιλμπάο λόγω του σχετικού μειονεκτήματος του περιορισμού επιλογής παικτών βάσει καταγωγής) και παραμένουν πάντοτε ψηλά και ανταγωνιστικοί ακόμη και με τίτλους ανά περιόδους. Ρεαλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα όπως και η Ατλέτικο Μαδρίτης κρύβουν την γενική αποδυνάμωση τους με την ποιότητα των μονάδων τους και αυτό το μαρτυρά η απόδοση τους στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!

Bundesliga ίσον Γκολ, πολλά γκολ και επιβίωση γι αυτόν που είναι πιο επιθετικός αλλά βρίσκοντας συγχρόνως και μια σχετικά καλή ισορροπία με την άμυνα του. Η ισορροπία αυτή είναι που κάνει τη διαφορά στο τελικό πλασάρισμα μιας και κάθε χρόνο οι αποστάσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών θέσεων και αυτών του υποβιβασμού έχουν την μικρότερη απόσταση από κάθε άλλο πρωτάθλημα. Η Μπαγερν (+1.69XGd/90, το επόμενο είναι +0.63 της Λειψίας) είναι τόσο ποιοτική στη δημιουργία ευκαιριών αλλά και στα τελειώματα της (οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο Λεβαντόφσκι), που της δίνει την δυνατότητα να ξεχωρίζει χωρίς να έχει την μπάλα στα πόδια της όσο μπορεί να την έχουν άλλες ομάδες (Γκλάντμπαχ,Λειψία)  οι οποίες πληρώνουν την ‘μανία’ τους να επιτίθενται κατά κύματα (Gegenpressing ή γενικότερα ποδόσφαιρο υψηλών εντάσεων και πολλές μεταβάσεις) και να μην δείχνουν το ίδιο ενδιαφέρον στην φάση άμυνας (οργανωμένη και μετάβαση). Η Άιντραχτ έχει κι αυτή παρόμοια στοιχεία στην ταυτότητα της αλλά πάντοτε η πορεία της όσο καλή και να είναι επιθετικά εξαρτάται από την αμυντική της λειτουργία ανά σεζόν. Ένα παράδειγμα για να καταλάβουμε την ισορροπία που απαιτείται να υπάρχει μέσω της άμυνας είναι να δούμε τα XGoals/allowed της Λειψίας σε σχέση με την περσινή σεζόν (πέρυσι 29.1 που ήταν και το καλύτερο στην Λίγκα ενώ φέτος 36.1) και θα καταλάβουμε γιατί δεν είναι το ίδιο καλή η πορεία της ομάδας στο τελικό αποτέλεσμα άρα και στην βαθμολογία καθώς σκεφτείτε ότι φέτος θα σκοράρει περισσότερα γκολ μέχρι το τέλος της σεζόν. Η επίθεση σε κρατά ψηλά αλλά μεταξύ των κορυφαίων τη διαφορά κάνει η άμυνα.

Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!

Η Serie A είναι το πιο ξεκάθαρο σε εικόνα πρωτάθλημα από το top 5! Πρώτα απ’ όλα είναι φύση αμυντικό πρωτάθλημα αν και τα τελευταία χρόνια από τις αναπτυξιακές ηλικίες εκπαιδεύουν τα παιδιά γύρω από το ποδόσφαιρο κατοχής με τα δείγματα να είναι εμφανή και στην εθνική Ιταλίας που κατέκτησε το τελευταίο Euro ούσα περισσότερο επιθετική από ότι τα περασμένα χρόνια. Είναι επίσης ξεκάθαρο ποιες ομάδες επιτίθενται και ποιες αμύνονται περισσότερο με πρώτη και καλύτερη την Ατάλαντα, η οποία έχει ξεκινήσει με τον Γκασπερίνι την δική της επανάσταση στο ιταλικό ποδόσφαιρο. Επίσης, είναι δεδομένο ότι η Γιουβέντους μετά το αποτυχημένο πέρασμα τα των Sarri (μόνο επίθεση) και Pirlo (μάλλον μόνο άμυνα και λέω μάλλον γιατί ούτε ο ίδιος δεν ήξερε τι έπαιζε και κάπου χάθηκε στην μετάφραση) επέλεξε να εμπιστευτεί τον Alegri και πάλι χωρίς μέχρι στιγμής να έχει τα ίδια αποτελέσματα καθώς εκεί η ομάδα πρέπει να ξηλωθεί και να αλλάξει τα πάντα, από την νοοτροπία των αποδυτηρίων μέχρι το… κυλικείο των εγκαταστάσεων. Η χαμηλή δυναμική της λίγκας σε σχέση με την ποιότητα του ροστερ της (αναλογικά πάντα) την κρατά ψηλότερα από ότι θα έπρεπε να είναι βάσει στατιστικής εικόνας. Η Ίντερ έχει την καλύτερη ισορροπία την τελευταία διετία και κυρίως γι’ αυτό έχει επιτυχίες και το πάνω χέρι για την φετινή σεζόν ακόμη κι αν Μίλαν και Νάπολι διεκδικούν τις δικές τους πιθανότητες για τον τίτλο! Αν βέβαια θέλουν να ανέβουν επίπεδο (ειδικά στην Ευρώπη) θα χρειαστούν ποιοτική ενίσχυση που μοιάζει δύσκολο για τους ιταλικούς συλλόγους λόγω της οικονομικής τους κατάστασης άρα θα περιμένουμε τα αποτελέσματα της αλλαγής της φιλοσοφίας στην εκπαίδευση μέχρι να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα για την διαχείριση της επόμενης ημέρας.

Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!

Bonus ένας πίνακας με τις  πρώτες ομάδες σε όλη την Ευρώπη στις στατιστικές κατηγορίες με τις οποίες ασχοληθήκαμε (15) και μια συνολική (20).

Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!
Μπορείς να ισορροπήσεις άμυνα και επίθεση; Θα κερδίσεις!

Υ.Γ: Τα στατιστικά στοιχεία συλλέχθηκαν απο το https://fbref.com/en/ και αφορούν την εξέλιξη των top 5 πρωταθλημάτων μέχρι και την 3η Απριλίου 2022.