Τις τελευταίες ημέρες, βλέπουμε να εξελίσσεται ένα ακόμα εξωγηπεδικό σίριαλ σε κάποιο άθλημα. Το επίκεντρο είναι η γιαπωνέζα τενίστρια Ναόμι Οσάκα, και η απόφασή της, πριν την έναρξη του Ρολάντ Γκαρός, να απέχει από τις συνεντέυξεις τύπου στο τουρνουά, γιατί πολύ απλά δεν ένιωθε καλά με το να διαχειριστεί την στόχευση των δημοσιογράφων στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της ζωής της. Μία απόφαση που αντιμετωπίστηκε με αρνητισμό από την δημοσιογραφική κοινότητα, ένα μέρος του κόσμου αλλά φυσικά και την διοργανώτρια αρχή, η οποία της ξεκαθάρισε ότι κάθε απουσία της θα συνεπάγεται με πρόστιμο, κάτι που βέβαια είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν την ενδιαφέρει, αλλά και θα την βάζει και υποψήφια για ποινές αποκλεισμών.
Ποιό ήταν το αποτέλεσμα; Ότι η 23χρονη Οσάκα αποσύρθηκε από τη διοργάνωση και παράλληλα αποφάσισε να κάνει και ένα μικρό διάλλειμα από το τένις, για να βρει τον εαυτό της. Ζούμε σε μία εποχή, που καλώς ή κακώς, ένας αθλητής δεν χρειάζεται τα μέσα για να βγάλει μία είδηση. Με τα δυο ποστ της, η Οσάκα είπε εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν είναι στην καλύτερη ψυχολογική της κατάσταση και θέλει τουλάχιστον να κάνει το επάγγελμά της απρόσκοπτα, χωρίς να υποστεί μία έξτρα πίεση που αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να διαχειριστεί όπως θα ήθελε. Οι διοργανωτές δεν κατανόησαν το μήνυμά της. Aντ’αυτού της επιτέθηκαν, την άφησαν εκτεθειμένη και μόνη σε αυτό και την εξώθησαν εκτός τουρνουά, ώστε να μην κινδυνεύσει με μελλοντικούς αποκλεισμούς λόγω της απόφασής της αυτής.
— NaomiOsaka大坂なおみ (@naomiosaka) May 31, 2021
Το τένις, ως ατομικό σπορ έχει τον αθλητή στο επίκεντρο καλών ή κακών αποφάσεων, ως μοναδικό αποδέκτη θαυμασμού και επιθέσεων. Όπως πολύ σωστά αναφέρει στο Twitter o Musa Okwonga του Ringer, είναι πάρα πολλοί αθλητές στα ομαδικά σπορ που είχαν κόψει κάθε σχέση με τα media, αλλά προστατεύθηκαν από την ομάδα τους, μία πολυτέλεια που αυτή τη στιγμή η Οσάκα και η κάθε Οσάκα ενός ατομικού αθλήματος δεν έχει. Όμως το θέμα δεν είναι τόσο το πόσο εκτεθειμένος είναι ένας αθλητής ατομικού αγωνίσματος, αλλά καταλήγει πλέον να γίνεται πιο σοβαρό και να προβληματίζει για την κατάσταση που βρίσκονται εδώ και χρόνια βασικά στελέχη της αθλητικής βιομηχανίας.
Ας σκεφτούμε, πόσο πολύτιμες είναι πια οι συνεντεύξεις τύπου και γιατί γίνεται τόση φασαρία; Τα Μέσα αποτελούν έναν τεράστιο χρηματοδότη κάθε αθλήματος, όμως ας μην γελιόμαστε, οι συνεντεύξεις τύπου τις περισσότερες φορές είναι ένα συνονθύλευμα από κλισέ ερωτήσεις και ακόμα περισσότερο κλισέ απαντήσεις που στη γενική εικόνα δεν προσφέρει (πλέον) τόσο στο προϊόν. Αν ο αθλητής θέλει να πει κάτι ουσιαστικό, πλέον μπορεί να το κάνει πολύ εύκολα σε οποιοδήποτε άλλο μέρος πέρα της συνέντευξης τύπου. Επειδή ακριβώς είναι μία κλισέ και βαρετή διαδικασία, υπάρχουν δημοσιογράφοι που προσπαθούν να χτυπήσουν “φλέβα” με προκλητικές ερωτήσεις που θα εξοργίσουν τον αθλητή ή θα τον κάνουν να νιώσει άβολα και θα δημιουργήσουν τεχνητώς ένα media event της “έκρηξης” της Οσάκα, του Κύργιου, του Τσιτσιπά κλπ, δίνοντας υλικό για 2-3 θέματα και 4-5 ποστ.
Το πραγματικό προϊόν στο τένις είναι όσα γίνονται στο χώμα και το γρασίδι, όπως επίσης είναι και μία πολύ καλή συνέντευξη ή ένα αφιέρωμα. Φυσικά, προϊόν με αξία είναι και η συνέντευξη τύπου που έχει σωστές και εύστοχες ερωτήσεις, που ντύνει έναν σημαντικό αγώνα, μία μεγάλη επιτυχία ή απογοήτευση. Δεν αξίζει το να χαλάσεις ακόμα περισσότερο την ψυχική υγεία του οποιουδήποτε για κάτι τόσο ασήμαντο, αθλητικά και εμπορικά όπως είναι μία εντελώς διεκπεραιωτικη συνέντευξη τύπου στους πρώτους γύρους ενός τουρνουά. (Για να μη λέμε τα προφανή, δεν αξίζει να χαλάσεις την ψυχική υγεία κάποιου για τίποτα, όσο “σημαντικό” κι αν είναι). Οι αθλητές έχουν όντως σε έναν βαθμό την “υποχρέωση” να μιλάνε στα media, όπως και τα media να τους δίνουν προβολή και αυτός ο κύκλος είναι ωφέλιμος για όλους, ή τουλάχιστον πρέπει να είναι. Υπάρχουν περιπτώσεις όμως που σταματάει να είναι ωφέλιμος για κάποια από τις πλευρές, και εκεί είναι που τα άλλα μέρη αυτού του κύκλου θα πρέπει να δουν τι έκαναν στραβά. Και αν χρειαστεί, να σεβαστούν την ανάγκη για κάποιες “ανάσες”.
Ζούμε σε μία φανταστική εποχή, που οι αθλητές έχουν πλέον τα μέσα να εκφράσουν από πρώτο χέρι τους προβληματισμούς τους. Να μιλήσουν για τα ψυχολογικά, σωματικά, κοινωνικά θέματα που τους προβληματίζουν και να το κάνουν αφιλτράριστα, χωρίς να χρειάζονται την έγκριση κάποιου και χωρίς να φοβούνται ότι τα παραδοσιακά μέσα θα τους “θάψουν” αν δεν τους αρέσει το μήνυμα ή δεν τους βολεύει χρονικά το μήνυμα, ώστε να το πουλήσουν σωστά. Αυτή η πρωτογενής εκμετάλλευση του δημόσιου βήματος από τον αθλητή, παρέα με έναν δημοσιογράφο που ξέρει να κάνει τη δουλειά του κι ένα μέσο που ξέρει να λειτουργεί δεοντολογικά, μπορεί να γίνει ένα εμπνευσμένο μήνυμα, να βοηθήσει σε έναν κοινωνικό αγώνα, να ενημερώσει για μία ασθένεια, να φέρει τον προβληματισμό για το σοβαρότατο θέμα της ψυχικής υγείας.
Όμως πολλές φορές βλέπουμε το ακριβώς αντίθετο. Η Ναόμι Οσάκα είναι άλλο ένα παράδειγμα αθλητή που ζητάει κάτι απόλυτα λογικό, μόνο και μόνο για να βρει απέναντί της αυτούς που θα έπρεπε να βρει δίπλα της. Κάθε εργαζόμενος, όσα χρήματα κι αν παίρνει, όσο κι αν εκτίθεται στο δημόσιο φως, μπορεί και πρέπει να προστατεύεται από τους θεσμούς/οργανισμούς που “υπηρετεί”, ώστε να συνεχίζει αυτή η σχέση να είναι υγιής. Κι αν οι διοργανωτές του τουρνουά βλέπουν τα πάντα ως “αριθμούς”, τότε ας σκεφτούν ότι στο τέλος της ημέρας, μόλις έχασαν ένα από τα πιο δυνατά ονόματα στο γυναικείο τένις για κάτι που ελάχιστοι πλέον δίνουν σημασία και έγιναν φυσικά και οι κακοί της υπόθεσης για μεγάλο μέρος του κόσμου. Από την άλλη, είναι υποχρέωση των μέσων να σκεφτούν με την σειρά τους ποιον πραγματικά ικανοποιεί ένα συγκεκριμένο κομμάτι ενός προϊόντος που έχει χάσει τεράστιο μέρος της σημασίας και του ενδιαφέροντός του και να αναρωτηθούν πόσο θα τους βλάψει πραγματικά το να επαναπροσδιορίσουν τον τρόπο που δρουν σε κάποια πράγματα, απλά και μόνο επειδή κάτι τέτοιο “απειλεί” τον τρόπο που έχουν μάθει να λειτουργούν.
