Ο Φεβρουάριος του 2022 μπήκε με τον χειρότερο τρόπο στη χώρα μας. Την 1η Φεβρουαρίου 2022 ο χρόνος έμελλε να σταματήσει άδικα για τον 19χρονο Άλκη Καμπάνο ένα παιδί που έκανε το “λάθος” να κάνει αμέριμνο τη βόλτα του στη Θεσσαλονίκη και να υποστηρίζει μια ποδοσφαιρική ομάδα που δεν ήταν της αρεσκείας των τεράτων που έκοψαν το νήμα της ζωής του.
Σύσσωμος ο αθλητικός κόσμος της χώρας έσπευσε να εκφράσει την οδύνη για το θύμα και την απέχθεια του προς τους θύτες. Αν μια συμβολική κίνηση ξεχώρισε, αυτή ήταν του συλλόγου του Ηρακλή, που έβαψε τα χρώματα του στα social media στα κιτρινόμαυρα του Άρη Θεσσαλονίκης, μιας ομάδας με την οποία παραδοσιακά έχει αθλητική κόντρα. Αρκετοί ακόμα σύλλογοι ακολούθησαν το παράδειγμα του.
Με αφορμή το δικό μας status απελπισίας για το γεγονός, επικοινώνησε μαζί μας ο social media manager του Ηρακλή, Φώτης Βλαχόπουλος, ο εμπνευστής της ιδέας. Οπαδός και ο ίδιος μας μετέφερε συναισθηματικά φορτισμένος πως δεν γίνεται να μείνουμε άλλο άπραγοι μπροστά σε ότι συμβαίνει.
“Δεν γίνεται να συνεχίσουμε ελπίζοντας να μην μας τύχει η “κακιά στιγμή” να βρεθούμε στο δρόμο τους. Δεν γίνεται απλά να ελπίζουμε να μην μας τύχει. Δεν γίνεται να φοβόμαστε εμείς. Ήρθε ή ώρα να βρεθούμε από επιλογή στον δρόμο τους και να τους σταματήσουμε. Ήρθε η ώρα να τα βάλουμε με το τέρας που φτιάξαμε στις κερκίδες . Δεν γίνεται άλλη μάνα να κλάψει το παιδί της. Να δούμε και εκείνα τα παντελόνια που λέγαμε ότι φοράμε όλοι.”
Φώτη πως σου ήρθε η ιδέα να αλλάξεις το σήμα του Ηρακλή στα κιτρινόμαυρα χρώματα;
Αρχικά θέλω να πω, πως από την ώρα που έμαθα για την δολοφονία αργά το βράδυ δεν μπορούσα να ηρεμήσω. Πήρα κατευθείαν τηλέφωνο την αδερφή μου που υποστηρίζει τον Άρη μήπως γνωρίζει κάτι παραπάνω γιατί στην αρχή οι πληροφορίες δεν είχαν επιβεβαιωθεί. Μετά πήρα κι άλλα τηλέφωνα, ανησύχησα ακόμη μήπως ήταν κάποιος γνωστός ή φίλος μου το παιδί που δολοφονήθηκε. Δεν το χωρούσε ο νους μου. Θα μπορούσε στην θέση του Άλκη να ήμουν εγώ, εσύ, ένα φίλος, όλοι μας. Όταν το πρωί πήγα για δουλειά, επικοινώνησε μαζί μου το γραφείο τύπου της ΠΑΕ Ηρακλής το οποίο βοηθάω εθελοντικά μαζί με τον Μιχάλη Γιανακκίδη στο κομμάτι των social media. Μου έστειλαν να ανεβάσω στα social media μια ανακοίνωση που καταδικάζει την δολοφονία και για τις ανακοινώσεις έχουμε πάντα την ίδια εικόνα που βάζουμε. Ήμουν τόσο σοκαρισμένος και απογοητευμένος όμως που ήθελα αυτή η ανακοίνωση να πετύχει όντως κάτι και να μην περάσει στα “ψιλά” όπως άλλες τόσες που μπορεί να έχουν βγει και θα βγούν. Ήθελα να βρω ένα τρόπο να κάνω τον κόσμο να νιώσει το σοκ που ένιωσα εγώ. Να μπει και ο ίδιος, όπως εγώ, σε μια διαδικασία να σκεφτεί τον εαυτό του στην θέση του Άλκη για να καταλάβουν όλοι ότι κάτι πρέπει επιτέλους να αλλάξει. Έχοντας αυτή τη ψυχολογία και σε συνδυασμό με την σοβαρότητα της κατάστασης σκέφτηκα αρκετά αυθόρμητα και τολμηρά για να “προκαλέσω” τους οπαδούς και να δώσουν προσοχή στο μήνυμα που ήθελα να περάσει. Έτσι “τόλμησα” να πειράξω το πιο “ιερό” σύμβολο κάθε οπαδού σε όλη τη γη. Τα χρώματα της ομάδας του. Τα χρώματα του Ηρακλή που δεν έχουν αλλάξει για πάνω από έναν αιώνα ότι κι αν έχει γίνει. Αυτά τα χρώματα για τα οποία χάνονται παιδιά. Και για όσους ασχολούνται και ξέρουν τον τρόπο που σκέφτονται οι οπαδοί πραγματικά είναι ένα μικρό σοκ όταν αυτά τα χρώματα είναι μάλιστα της αντίπαλης ομάδας που έχεις μεγάλη “κόντρα”. Ένα κλικ έκανα για να αλλάξω το χρώμα και όμως ο συμβολισμός ήταν τόσο δυνατός, που τελικά όχι μόνο δεν χρειάστηκε να βάλουμε την ανακοίνωση για να εξηγήσουμε τα αυτονόητα αλλά πετύχαμε να πούμε και πολλά περισσότερα απλά με μια εικόνα. Κάτι τόσο μικρό και απλό στην ουσία. Κάποιοι γράφουν ότι με αυτό τον τρόπο τιμάμε την μνήμη του Άλκη, κάποιοι άλλοι ότι δείχνουμε την συμπαράσταση μας στους οπαδούς του Άρη. Όμως ξεκάθαρα δεν ήταν μόνο αυτά. Όταν βλέπεις τα χρώματα του “αντιπάλου” πάνω σου, όταν τολμάς να φορέσεις τα χρώματα του θεωρητικά “εχθρού” για να μιλάμε και με οπαδικούς όρους, τότε μπορείς πιο εύκολα να μπεις στην θέση του και να σκεφτείς ότι μπορεί να ήσουν εσύ, μπορείς να δείς πιο εύκολα σε πόσα μοιάζεις. Όταν τα δεις και καταλάβεις ότι δεν έγινε και κάτι ρε φίλε, είναι απλά ένα άλλο χρώμα. Σε βάζει σε μια διαδικασία να σκεφτείς, τελικά αυτά τα χρώματα ήταν τόσο σημαντικά που σε χώριζαν από συνανθρώπους σου και τους μισούσες; Σου το κάνει τόσο ξεκάθαρο να δεις ότι όλα τα χρώματα είναι ανούσια μπροστά στο χρώμα της ανθρώπινης ζωής. Και νομίζω ότι αν και συμβολική κίνηση μπορεί να έβαλε έστω και λίγους να σκεφτούν και να αναθεωρήσουν λίγο τον τρόπο που βλέπουν τα πράγματα. Και θα μου πεις μα καλά δεν θα κάτσουν να τα σκεφτούν όλα αυτά ενώ υπάρχει ενά παιδί δολοφονημένο; Κι όμως λόγο της οργής είδα και κόσμο που βλέπει μόνο το συγκεκριμένο χέρι με το μαχαίρι και κλείνει τα μάτια στο γενικότερο πρόβλημα της οπαδικής βιας στην Ελλάδα. Όταν είδα την απήχηση που είχε απλά ήλπιζα έστω και ένας να πήρε το μήνυμα που πρέπει. Επίσης κάτι θετικό μέσα σε όλη αυτή τη τραγωδία είναι πως και άλλες ομάδες ακολούθησαν το παράδειγμα μας και στείλαν κι αυτές το μήνυμα που έπρεπε.
Γίνεται κουβέντα σήμερα για “ανούσια αντίσταση από τα social media” και περί “μαχητών του πληκτρολογίου”. Κάναμε μια καταδικαστική ανάρτηση ή ανεβάσαμε μια σχετική φωτογραφία για ένα σοβαρό κοινωνικό γεγονός και κάτι έγινε. Πόσο δυνατοί μπορούν να αποδειχθούν οι συμβολισμοί των social media για ένα τέτοιο τραγικό γεγονός;
Διαφωνώ ότι είναι ανούσια. Ας το δούμε λίγο ανάποδα. Αν ρίξετε μια ματιά στα social media, θα δείτε ότι αυτό που κυριαρχεί σε συζητήσεις μεταξύ οπαδών είναι το μίσος για τον αντίπαλο που πραγματικά κατακλύζει τον οπαδικό κόσμο. Μια ματιά στα σχόλια κάτω από βίντεο με επεισόδια φτάνει για να καταλάβετε τι εννοώ. Ο κόσμος βγαίνει ανοιχτά και δημόσια και γράφει θα σας σφάξουμε, σας τρέχαμε, σας γ@μησαμε και μάλιστα χωρίς ίχνος ντροπής. Μιλάνε με τόση χαρά και υπερηφάνεια για “σκηνικά”, για φασαρίες, για ντου, για κλεμμένα πανιά, για μαχαιρώματα, για ξυλοδαρμούς. Ξέρεις πόσες χιλιάδες νέοι ποτίζονται και μερικές φορές οπλίζονται από αυτό το μίσος καθημερινά; Και έχεις και ανθρώπους με βήμα που μπορούν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη, όπως διοικήσεις και δημοσιογράφους που χρόνια τώρα πυροδοτούν το κλίμα και σήμερα γράφουν “σεντόνια” για τον Άλκη αλλά αύριο πάλι θα λένε τα ίδια που λέγανε χθες. Οι συμβολισμοί και η επικοινωνία είναι κάτι πολύ σημαντικό και δεν πρέπει καθόλου να το υποτιμάμε, ειδικά στην εποχή μας. Βλέπουμε το φεμινιστικό κίνημα σήμερα τι δυναμική έχει αποκτήσει μέσα από τα social media. Ο λόγος είναι πως εκεί βρίσκει βήμα και πρόσβαση για να υψώσει την φωνή του και να ακουστεί. Φτάνει μόνο το πληκτρολόγιο; Προφανώς και όχι αλλά μερικές φορές οι λέξεις και τα σύμβολα έχουν και αυτά μεγάλη δύναμη. Κανείς δεν λέει πως θα φύγει η σαπίλα από την μία μέρα στην άλλη. Η βία και ο φασισμός υπάρχει σε πολλά κομμάτια της κοινωνίας μας και τα γήπεδα δεν αποτελούν εξαίρεση. Πρέπει όμως να προσπαθήσουμε με κάθε εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας. Όλα χρειάζονται για να έρθει αλλαγή.
Ποια ήταν η αντίδραση της διοίκησης του Ηρακλή στην πρωτοβουλία σου; Τη στήριξαν αμέσως;
Χρειάστηκε πραγματικά λιγότερο από 1 λεπτό για να πάρω έγκριση από το γραφείου τύπου και την διοίκηση. Εγώ ο ίδιος ίσως είχα περισσότερους δισταγμούς από αυτούς γιατί μια τέτοια κίνηση έχει ένα ρίσκο και ίσως τελικά αυτό που σκέφτηκα αυθόρμητα να ήταν λάθος. Ειδικά όταν είσαι στρεσαρισμένος από αυτή την κατάσταση μπορεί να μην σκεφτείς καθαρά και ξέρεις όταν εκπροσωπείς έναν ολόκληρο λαό εκείνη τη στιγμή θέλει προσοχή. Στην αρχή σκέφτηκα μήπως κάποιοι κολλημένοι οπαδοί “στραβώσουν” και μετά σκέφτηκα πως ακριβώς αυτούς τους κολλημένους θέλουμε να ξεκολλήσουμε. Βέβαια είμαι και τυχερός που ο οργανισμός του Ηρακλή στο σύνολο του δίνει εδώ και πολλά χρόνια αρκετή βαρύτητα σε ζητήματα που ξεφεύγουν από το αγωνιστικό κομμάτι και μια τέτοια κίνηση για την ομάδα δεν ήταν κάτι απρόσμενο. Κατά καιρούς έχουμε πάρει θέση ενάντια στον ρατσισμό, τον σεξισμό, την έμφυλη βία και έχουμε δείξει έμπρακτα την αλληλεγγύη μας σε διάφορα ζητήματα, είτε συγκεντρώνοντας τρόφιμα, είτε ακόμα προσφέροντας τις εγκαταστάσεις μας. Η ίδια μας η ιστορία, μας αναγκάζει κατά κάποιο τρόπο να είμαστε ενάντια στο άδικο. Και πιστέψτε με ο κόσμος του Ηρακλή και τώρα μιλάω και ως οπαδός, νιώθει μεγαλύτερη χαρά και υπερηφάνεια για αυτά παρά για τα γκολ που βάλαμε την Κυριακή. Για να δημιουργηθεί όμως αυτή η κουλτούρα να μπει στο dna ενός ενός συλλόγου πρέπει να έρθεις σε σύγκρουση με πολλούς, ακόμη και μέσα στον ίδιο τον οργανισμό σου. Να μην σε νοιαζει αν θα χάσεις “πελάτες”. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχουμε και εμείς οι ίδιοι πολλά και μεγάλα βήματα να κάνουμε ακόμη για να βελτιώσουμε την κατάσταση ή πως εμείς δεν έχουμε ευθύνες, έχουμε και πάρα πολλές απέναντι σε όλη την κοινωνία όπως όλες οι ομάδες. Όμως πιστεύουμε ότι είμαστε σε ένα καλό δρόμο. Βάζουμε τις βάσεις και αρχίζουμε να δημιουργούμε τα σωστά πρότυπα που θέλουμε ως οργανισμός να προβάλουμε.
Η Πολιτεία δεν έχει δείξει βούληση για να τελειώσει το πρόβλημα της βίας στον οπαδικό χώρο δια παντός. Οι διοικήσεις των ομάδων σφυρίζουν αδιάφορα, αν όχι υποθάλπουν τέτοιες συμπεριφορές. Πως θα δούμε να αλλάζει κάτι δραστικά;
Όπως είπα και πριν οι διοικήσεις έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης. Όταν οι προτεραιότητες σου ως οργανισμός είναι η κατάκτηση ενός τίτλου με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο έχεις ήδη χάσει το παιχνίδι. Δεν γίνεται αυτό να είναι το πρότυπο που προβάλλεις στους οπαδούς σου. Δεν γίνεται να μιλάς με όρους πολέμου και να δυναμιτίζεται το κλίμα συνεχώς. Δεν γίνεται να προκαλείς εσύ σαν διοίκηση και να περιμένεις πως οι οπαδοί θα έχουν την ψυχραιμία που εσύ δεν έχεις. Δημιουργείς στρατούς φανατισμενων και επειδή δεν θες να χάσεις “πελάτες” δεν τους αγγίζεις ποτέ. Πολλές φορές μάλιστα αυτοί οι στρατοί είναι και η προστασία τους για να μην αγγίξει τίποτα αυτούς. Στην ουσία είναι σχέσεις αφεντικών και υπαλλήλων μετά από ένα σημείο και στην Ελλάδα το έχουμε δει να συμβαίνει κατα καιρούς σε διάφορες ομάδες όλων των χρωμάτων. Όμως όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι και η πολιτεία δεν έχει ευθύνες. Έχουμε περιπτώσεις που βλέπουμε ξεκάθαρα ότι υπάρχει ειδική μεταχείριση για τους “δυνατούς”. Αν η πολιτεία θέλει να συγκρουστεί και να λύσει το πρόβλημα θα πρέπει πρώτα να τα βάλει με αυτούς και μετά με τους οπαδούς τους. Και τέλος έχουμε αυτούς τους δημοσιογράφους. Που πλέον δεν κάνουν δημοσιογραφία αλλά παίρνουν έτοιμα γραμμένα τα άρθρα τους από τα γραφεία τύπου των ομάδων. Αυτοί και αν κάνουν κακό με την προπαγάνδα τους. Τώρα έχει και ο καθένας το δικό του ενημερωτικό “μαντρί” για να μην ξεφεύγει και κανένας. Πολιτεία – διοικήσεις – δημοσιογράφοι θα μπορούσε εύκολα κανείς να πει ότι είναι ακόμη και ηθικοί αυτουργοί σε πολλά περιστατικά βίας. Οπότε για να αλλάξει κάτι δραστικά πρέπει να αρχίσει η αλλαγή νοοτροπίας και με την σειρά που τους ανέφερα. Γιατί μην γελιόμαστε, όσο υπάρχει ανοχή της πολιτείας σε αυτή την κατάσταση οι διοικήσεις τα βρίσκουν και τα κάνουν.
Πιστεύεις πως ήρθε η ώρα το πραγματικό οπαδικό κίνημα να σταματήσει να κρύβεται πίσω από το δάχτυλο του και να βγει μπροστά με ενωτικό τρόπο; Να διαχωρίσει τη θέση του από τους κάφρους;
Αν θέλουν οι οπαδοί να σεβαστούν πρώτα απ όλα τον εαυτό τους ναι πρέπει να το κάνουν και άμεσα. Δεν μας παίρνει άλλο. Δεν μας παίρνει καθόλου. Ντρέπομαι να πω σε κόσμο ότι τρέχω στα γήπεδα για να δω την ομάδα μου. Αν κάποιος ξέρεις δεν ασχολείται και του πεις ότι είσαι οπαδός σε κοιτάει σαν κατώτερο άνθρωπο και είναι λογικό. Γιατί το οπαδικό κίνημα στην Ελλάδα προβάλλεται συνεχώς μόνο για την καφρίλα του. Εμείς όμως που θέλουμε υποτίθεται να λεγόμαστε γνήσιοι και παντελονάτοι φταίμε περισσότερο που τους δώσαμε και χώρο και σε πολλές περιπτώσεις ασυλία γιατί έλα μωρέ αδερφέ όλοι ίδια ομάδα είμαστε. Όσο θεωρούμε “μαγκιά” την “πουστιά” και προβάλουμε αυτά τα πρότυπα στις νέες γενιές ο κύκλος βίας δεν θα κλείσει ποτέ. Τα πράγματα είναι απλά. Ο Άλκης πρέπει να είναι ο τελευταίος. Μια οικογένεια ακόμη καταστράφηκε. Θα το πω ακόμη πιο απλά και ξεκάθαρα τι πρέπει να γίνει για μένα. Διάβασα ότι πατέρας του Άλκη ζήτησε να γίνει ένας φιλικός αγώνας μεταξύ του Άρη και του Π.Α.Ο.Κ. και τα έσοδα να πάνε σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Εδώ σας θέλω μάγκες. Κανονικά θα έπρεπε η πολιτεία να αναβάλει το πρωτάθλημα, να διοργανώσουν άμεσα το φιλικό παιχνίδι οι δύο διοικήσεις και οι οπαδοί και των τριών ομάδων της πόλης να πάνε στο ίδιο γήπεδο, όλοι μαζί και με τα κασκολ τους και με τις σημαίες τους. Αλλά θέλει πολύ “μαγκιά” για να μπορέσουν να το κάνουν αυτό οι “μάγκες”.
