Το ημερολόγιο έγραφε 12 Μαρτίου. Το κλίμα στην Μέση Ανατολή «έβραζε» ξανά, σε μια περιοχή, που τόσο οικονομικοί λόγοι, όσο και κοινωνικοπολιτικοί, πυροδοτούν συχνές συγκρούσεις, η έκβαση των οποίων δεν είναι εκ προοιμίου σαφής. Ιδίως, όταν αυτό συμβαίνει υπό τον μανδύα θρησκευτικών διενέξεων.
Πριν 19 χρόνια η συριακή τότε πόλη Καμίσλι (Qamishlo), στα σύνορα με την Τουρκία, θα γραφόταν στην ιστορία ως ο τόπος που σύνδεσε το όνομα του με την σημαντικότερη εξέγερση του Κουρδικού λαού.
Η ρήξη με τον φόβο, παρά τις ως τότε, ήδη έντονες κοινωνικές ζυμώσεις στο πνεύμα της αυτονομίας, αφορμάται από έναν ποδοσφαιρικό αγώνα στις 12 Μαρτίου του 2004! Η συμπλοκή οπαδών, η άγρια καταστολή των Κούρδων φιλάθλων από το καθεστώς Άσαντ και το έναυσμα που δόθηκε ολοκληρωτικά, ώστε να ξεκινήσουν οι πρώτες διαδηλώσεις εντός του Συριακού κράτους, απέφεραν δεκάδες νεκρούς και βασανισθέντες, «δίνοντας ελπίδα παράλληλα στις νεότερες γενιές και σπόρο για την επανάσταση στη Ροζάβα το 2012» ωστόσο,όπως μας αναφέρει χαρακτηριστικά στη συνέντευξη που ακολουθεί η υποψήφια Διδάκτορας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και ερευνήτρια του ΚΕΜΜΙΣ, Κάτια Ζαγορίτου.
Πιο αναλυτικά, η Al-Futuwa (Νεολαία), ομάδα της έκτης μεγαλύτερης πόλης της προπολεμικής Συρίας, Ντέιρ αλ-Ζορ, αντιμετώπιζε την της Al-Jihad (Αγώνας) της πόλης Καμίσλι. Οι οπαδοί της πρώτης προκάλεσαν τους Κούρδους οπαδούς της Al-Jihad, φωνάζοντας συνθήματα εναντίον των Κούρδων. Το περιεχόμενο τους, υπέρ του Σαντάμ Χουσείν, καθύβριζε τον Κούρδο ηγέτη Μπαρζανί, καθώς και τον Τζαλάλ Ταλαμπανί, μετέπειτα Προέδρο του Ιράκ από το 2005 έως το 2014, ο οποίος διαδέχθηκε τον Χουσεϊν (υπενθυμίζεται η καθαίρεση του από το αξίωμα λόγω εισβολής των ΗΠΑ) και ανήκε στο κόμμα Πατριωτική Ένωση του (Ιρακινού) Κουρδιστάν. Και μόνη η αναφορά στον Ιρακινό μονάρχη, εξόργιζε τους Κούρδους, «υπονοώντας τις νωπές μνήμες από τις φονικές επιθέσεις με χημικά όπλα του Μπααθικού καθεστώτος κατά των Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ (με αποκορύφωμα τη γενοκτονική επίθεση στη Χαλάμπτζα το Μάρτιο του 1988), όπως μας εξηγεί στα πλαίσια της συνέντευξης η ερευνήτρια του ΚΕΜΜΙΣ.
Η στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ στο Ιράκ, από κοινού με το Ηνωμένο Βασίλειο, είχε ξεκινήσει τον Μάρτιο του προηγούμενου έτους, μεταφέροντας από το 2003 κλίμα αναταραχών στην Μέση Ανατολή και ανάγκη επιφυλακής από πλευράς συριακών δυνάμεων, οι οποίες επενέβησαν όταν εκτροχιάστηκε η κατάσταση, αφού οι Κούρδοι οπαδοί δεν άφησαν αναπάντητες τις ύβρεις εκείνων της Al-Futuwa. Σημειώνεται δε, ότι ο φόβος της συριακής κυβέρνησης ήταν έντονος για τέτοιου είδους εξεγέρσεις στα σύνορα με το Ιράκ, αφού το Ιρακινό Κουρδιστάν είχε ήδη ανακοινωθεί και αναγνωριστεί ως αυτόνομο. Ως αποτέλεσμα οι συμπλοκές είχαν νεκρούς λόγω των πυρών από τις δυνάμεις ασφαλείας του Άσαντ, ενώ ακολούθησαν τις επόμενες μέρες διαδηλώσεις σε όλες τις κουρδικές πόλεις της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των Κουρδικών συνοικιών του Αλέπο και της Δαμασκού.
Συνολικά 33 νεκροί, απροσδιόριστος αριθμός τραυματιών και 1000-2000 άτομα κατέληξαν να συλληφθούν και να βασανιστούν, σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας δόθηκαν από πλευράς της κυρίας Ζαγορίτου,η οποία εκπονεί την διδακτορική της διατριβή σχετικά με την defacto αυτόνομη περιοχή της Ροζάβα/ ΒΑ Συρίας.
Γιατί αποτελεί ορόσημο η εξέγερση του Καμίσλι για το Κουρδικό κίνημα στη Συρία;
Η εξέγερση (serhildan, στα Κουρδικά) του Κάμισλο θεωρείται σημείο καμπής στην ιστορία του Κουρδικού κινήματος στη Συρία για μια σειρά από λόγους. Πρώτον, επρόκειτο για μια κατεξοχήν αυθόρμητη λαϊκή εξέγερση, που δεν διοργανώθηκε και δεν ελέγχθηκε από τα κόμματα και όπου οι νέοι ήταν πρωταγωνιστές.
- Δεύτερον, ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία των Κούρδων της Συρίας όπου οι Κούρδοι κινητοποιήθηκαν μαζικά και σε όλες τις Κουρδικές περιοχές της Συρίας με πρόσημο την Κουρδική ταυτότητα και ενάντια στο καθεστώς. Αξίζει να σημειωθεί ότι ως το 2000, διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες στο δημόσιο χώρο οργανώνονταν σπάνια από τους Κούρδους. Επίσης, ήταν η πρώτη φορά όπου πολιτικά κόμματα και οργανώσεις σε άλλες κουρδικές περιοχές, στην Τουρκία και το Ιράκ, δήλωσαν ανοιχτά την στήριξη και αλληλεγγύη τους προς τους Κούρδους της Συρίας – σε αντίθεση με την ως τότε τάση της στήριξης από τους Κούρδους της Συρίας προς τους Κούρδους της Τουρκίας και του Ιράκ.
- Τρίτον, η εξέγερση αυτή, υπό το φως και των εξελίξεων στο γειτονικό Ιράκ (αναγνώριση του Ιρακινού Κουρδιστάν), σηματοδότησε τη ρήξη με το φόβο και ανέδειξε την Κουρδική νεολαία σαν εξεγερσιακό υποκείμενο, η οποία υιοθέτησε το δικό της ρεπερτόριο δράσης, όπως για παράδειγμα η καταστροφή συμβόλων του καθεστώτος του Άσαντ. Παράλληλα, αναδείχθηκε μέσα από την εξέγερση μια νέα μορφή Κουρδικής αφύπνισης, αυτοπεποίθησης και υπερηφάνειας, ενώ τα γεγονότα του Μαρτίου του 2004 έκαναν ορατό το Κουρδικό ζήτημα στη Συρία σε εξωτερικούς παρατηρητές.
- Τέταρτον, κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων αυτών εμφανίστηκαν για πρώτη φορά πλακάτ με αίτημα για αυτονομία των Κουρδικών περιοχών στη Συρία, παράλληλα με αιτήματα για εκδημοκρατισμό της κοινωνίας.
- Πέμπτο, την εξέγερση ακολούθησε η πρώτη, ανοιχτά, αναγνώριση του «Κουρδικού ζητήματος» από τον Μπασάρ αλ-Ασαντ, ο οποίος έκανε μια δήλωση αναφορικά με τους Κούρδους από τους οποίους είχε αφαιρεθεί η υπηκοότητα (κατά την «ειδική» απογραφή της Τζαζίρα το 1962).
Πώς τελικά συνδέεται με την επανάσταση στη Ροζάβα το 2012;
«Η εξέγερση του Καμίσλι έδωσε ελπίδα στη νέα γενιά και αποτέλεσε αναμφίβολα σπόρο για την επανάσταση της Ροζάβα τον Ιούλιο του 2012.
Δημιούργησε νέες δυναμικές, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικοποίησης και ριζοσπαστικοποίησης νέων δρώντων, όπως της νεολαίας και των γυναικών, έφερε στο φως το Κουρδικό ζήτημα και επεδίωξε – ανεπιτυχώς ωστόσο – την ένωση των κουρδικών πολιτικών κομμάτων.
Άλλωστε, οι πρώτες μονάδες αυτοάμυνας (YXG, Yekîneyên Xweparastina Gel), πρόδρομος των Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG, Yekîneyên Parastina Gel), συγκροτήθηκαν μετά την εξέγερση του 2004».
Τέλος, παράλληλα με την ορατότητα που έδωσε στο Κουρδικό κίνημα της Συρίας, άνοιξε και το δρόμο για την αυτονόμηση του».
Αξίζει καταλήγοντας να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο στις 12 Μαρτίου, διοργανώνονται από το 2020 φιλικές αναμετρήσεις στο Καμίσλι, μεταξύ των ομάδων της Τζαζίρα και του Ντέιρ εζ-Ζόρ και άλλους τοπικούς συλλόγους, ώστε να τιμήσουν τους νεκρούς της εξέγερσης του 2004.
Στο πλαίσιο αυτό, αναρτήθηκε πανό που εξέφραζε την αλληλεγγύη με την Amed S.F.K (Amed Sports Activities Club) που σχετίζεται με την κουρδική κοινότητα του Ντιγιαρμπακίρ, της οποίας παίχτες και οπαδοί δέχθηκαν επίθεση την προηγούμενη αγωνιστική στις 5 Μαρτίου εντός και εκτός γηπέδου από οπαδούς της Bursaspor που ύψωσαν πανό του περιβόητου κακοποιού Μαχμούτ Γιλντιρίμ (Yeşil), υπεύθυνου για μεγάλο αριθμό πολιτικών εγκλημάτων την δεκαετία του 90, κατά τη διάρκεια του εορτασμού της επετείου της εξέγερσης του 2004.
