Κατανοώ απόλυτα τους υπέρμαχους του ρητού «με το “αν” Ιστορία δεν γράφεται» είτε μιλάμε για το ποδόσφαιρο γυναικών είτε για οτιδήποτε άλλο. Τους δίνω και ένα δίκιο, βρε παιδί μου. Εγώ ωστόσο -θα μου επιτρέψετε- λειτουργώ ελαφρώς διαφορετικά, διότι πολλές φορές στη ζωή το να διαμορφώνεις σενάρια με βάση υποθέσεις στο μυαλό σου ή να παραποιείς μυθοπλαστικά την πραγματικότητα, όσο μάταιο και αν ακούγεται, ένα ενδιαφέρον το έχει. Και ίσως κρύβει και αρκετά μαθήματα που πιθανώς να μην πάρεις ποτέ αν δεν μπεις σε αυτήν τη διαδικασία.
Η επαφή μου με το ποδόσφαιρο γυναικών άργησε δραματικά να έρθει, παρόλο που τα πρώτα ερεθίσματα από την Ολυμπιάδα του 2004 ήταν αρκετά. Το μόνο, ωστόσο, που έμεινε στη μνήμη μου από τότε ήταν τα πολεμικά μαύρα σημάδια κάτω από τα μάτια της γκολκίπερ Μαρίας Γιατράκη, εν είδει Ρουστού Ρέτσμπερ, και τίποτε παραπάνω. Στα 11 μου και για τα επόμενα πολλά χρόνια, ουδείς με βοήθησε να ταράξω την κοσμοθεωρία μου και να καταλάβω ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι ένα ανδρικό σπορ, αλλά ένα σπορ.
Και ποιος να το κάνει άλλωστε, σε μία εποχή όπου ακόμη και οι μεγάλες γυναικείες διοργανώσεις διεξάγονταν σε άδεια γήπεδα, χωρίς τηλεοπτική κάλυψη και στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν ξέραμε καν ότι γίνονται. Αυτό που αναρωτιέμαι -και εδώ έρχεται το «αν»- είναι τι πραγματικά θα γινόταν, εάν το 1921 η γνωστή για τις… προοδευτικές της μεθόδους ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Αγγλίας δεν έβαζε με βίαιο τρόπο «stop» στο ποδόσφαιρο γυναικών για τα επόμενα 50 χρόνια, σε μία εποχή όπου οι σκληραγωγημένες από τη βαριά βιομηχανία κυρίες κλωτσούσαν το τόπι ακόμη και μπροστά σε 50.000 ανθρώπους. Much more, που λέμε και στην Αιγείρα Αχαΐας, από τα παιχνίδια των ανδρών.
Η εικόνα στις εξέδρες του Old Trafford στο εναρκτήριο παιχνίδι του φετινού Euro των Γυναικών μεταξύ Αγγλίας και Αυστρίας επισφραγίζει ότι το ποδόσφαιρο γυναικών έχει μπει για τα καλά σε μία αναπτυξιακή πορεία, που καλό είναι να τη συνηθίζουμε. Στην ουσία δεν μιλάμε για την είσοδο σε μία νέα εποχή, αλλά την επιστροφή του γυναικείου ποδοσφαίρου στις πραγματικές του ρίζες. Εκεί όπου πραγματικά ήταν πριν από ακριβώς έναν αιώνα.
Eίναι προφανές ότι η ολοένα και αυξανόμενη απήχηση και αποδοχή των γυναικών στο ποδόσφαιρο αποτελεί απόρροια της εδώ και κάποια χρόνια αδιάκοπης προσπάθειας στην ευρύτερη κοινωνία για πάταξη του σεξισμού, των διακρίσεων και για την καθιέρωση της πραγματικής ισότητας των φύλων. Οτιδήποτε είναι μη αποδεκτό πλέον στην κοινωνία, είναι μη αποδεκτό και στο ποδόσφαιρο.
Έχω πει πολλές φορές, ωστόσο, και θα συνεχίσω να το λέω ότι το ποδόσφαιρο διαθέτει μία απίστευτη δύναμη για την οποία οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές δεν έχουν ιδέα πολλές φορές. Είναι μία φανταστική οδός για οποιονδήποτε θέλει να προσπαθήσει πραγματικά να αλλάξει τον κόσμο. Ο Μο Σαλάχ έχει αλλάξει άρδην την αντιμετώπιση του Λίβερπουλ απέναντι στους Μουσουλμάνους, ο Τζος Καβάλο έριξε ένα γερό χαστούκι στην ομοφοβία και θα μείνει στην Ιστορία ως σημαία για τους ομοφυλόφιλους, ο Μάρκους Ράσφορντ θυμίζει σε όλους ότι «καλά τα εκατομμύρια και οι νίκες, αλλά ας βοηθήσουμε και κανέναν».
Με το όπλο του ποδοσφαίρου λοιπόν οι γυναίκες μπορούν να ορθώσουν ακόμη πιο ισχυρό ανάστημα και να διεκδικήσουν αυτά που τους αξίζουν. Ναι, το να παίζει μία γυναίκα ποδόσφαιρο μπορείς να το πεις και φεμινιστική πράξη. Διότι βλέποντας μία γυναίκα να κλωτσάει την μπάλα, να κυλιέται στο χόρτο για να τη διεκδικήσει βουτηγμένη στον ιδρώτα, και να ξεσπά σε άγριους πανηγυρισμούς καταρρίπτει κάθε στερεότυπο για το τι πρέπει να κάνει, πώς πρέπει να φαίνεται, πώς πρέπει να ντύνεται, πώς πρέπει να δείχνει μία γυναίκα. Είναι μία γροθιά που σε αυτό το Euro θα είναι ακόμη πιο ισχυρή.
Ο δρόμος ακόμη είναι μακρύς και απαιτείται χρόνος για το ποδόσφαιρο γυναικών. Όμως ολοένα και περισσότερες χώρες ανά την Ευρώπη και τον κόσμο επενδύουν χρήματα και αρχίζουν να δημιουργούν συνθήκες επαγγελματισμού για τις γυναίκες του ποδοσφαίρου, έστω και με αργό τέμπο, το έδαφος παραμένει πρόσφορο. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα εκτοξεύονται συνεχώς, χώρες όπως η Ιταλία κάνουν γενναία μισθολογικά βήματα για τις παίκτριες, η αθλητική βιομηχανία αξιοποιεί το άθλημα όλο και πιο πολύ, ενώ τα social media βάζουν τον δικό τους πολύτιμο λίθο -κάνουν και ένα καλό- στη διάδοση και προβολή του.
Ρώτησα νωρίτερα, ρητορικά προφανώς, πού θα βρισκόταν σήμερα το ποδόσφαιρο των γυναικών, αν η FA δεν το είχε αποβάλει ποτέ. Ίσως τελικά το Euro 2022 να αποτελεί την κατάλληλη απάντηση σε αυτό το τεράστιο «what if» του παγκοσμίου αθλητισμού. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το γυναικείο ποδόσφαιρο μπορεί αυτό το καλοκαίρι να αφήσει στον πλανήτη ένα πολύ ισχυρό statement: ότι δεν είναι πλέον ένα άθλημα που έρχεται, αλλά ένα άθλημα που είναι ήδη εδώ και έχει σκοπό να μείνει.
Αν σε πειράζει, πρόβλημά σου…
Μάριος Μάντζος
