Τα ταξίδια μου έχουν πάντα αθλητική χροιά. Θεωρώ πως αν δεν επισκεφθώ το γήπεδο της πόλης που πάω ή αν δεν παρακολουθήσω κάποιο αγώνα εκεί, η εμπειρία μένει μισή. Tο άρθρο αυτό είναι αφιερωμένο στον αθλητικό τουρισμό που μπορεί να κάνει κάποιος στο Βελιγράδι. Ασφαλώς και δεν γυρνάω μόνο από γήπεδο σε γήπεδο στις πόλεις που επισκέπτομαι. Εδώ όμως είμαστε sports site γι’ αυτό και θα μιλήσουμε για sports tourism! Όταν έκλεισα λοιπόν εισιτήρια για να περάσω την πρωτοχρονιά στο Βελιγράδι ήξερα ότι οι πιθανότητες για αγώνα τέτοιες μέρες δεν ήταν με το μέρος μου. Υπολόγιζα όμως χωρίς την Euroleague που είχε αγωνιστική δράση στις 2 Ιανουαρίου!
Hall Aleksandar Nikolic (“Hala Pionir”)
Μία από τις εισόδους του ιστορικού γηπέδου!
Φτάνοντας στο Βελιγράδι ανακάλυψα ότι το διαμέρισμα μας ήταν μόλις στα 10 λεπτά από την ιστορική “Χάλα Πιονίρ” και φυσικά δεν θα μπορούσα να μην περάσω μια βόλτα από εκεί. Πρώτη στάση στον αθλητικό μας τουρισμό λοιπόν, ήταν το μικρό γήπεδο μπάσκετ της πόλης, το “Αλεξάνταρ Νίκολιτς” ή όπως ήταν γνωστό ως το 2016, η “Χάλα Πιονίρ”! Το γήπεδο κατασκευάστηκε το 1973 με ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο πολύ μπροστά από την εποχή του που παραμένει εντυπωσιακό ακόμη και σήμερα! Αποτέλεσε την κοινή έδρα του Ερυθρού Αστέρα και της Παρτίζαν μέχρι την κατασκευή του εκπληκτικού Belgrade Arena, για το οποίο θα μιλήσουμε εκτενέστερα σε λίγο. Η ιστορική σάλα φιλοξένησε δύο φορές αγώνες Ευρωμπάσκετ (1975 και το αξέχαστο για τη χώρα μας 2005), ένα τελικό Ευρωλίγκας (1977) ακόμα και αγώνες τένις της εθνικής Σερβίας! Η “Χάλα Πιονίρ” είναι μια πολύ ζόρικη έδρα και στο παρελθόν Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός είχαν περάσει “δύσκολα” απέναντι στους φιλάθλους της Παρτίζαν καθώς οι κερκίδες βρίσκονται πολύ κοντά στον αγωνιστικό χώρο και το πάθος των Σέρβων φιλάθλων είναι παροιμιώδες όπως διαπίστωσα με τα μάτια μου. Το 2016 το γήπεδο πήρε το όνομα του “Πατέρα του σερβικού μπάσκετ”, Αλεξάνταρ “Άτσα” Νίκολιτς, ενός ανθρώπου που έχει αγωνιστεί και προπονήσει τόσο τον Ερυθρό Αστέρα όσο και την Παρτίζαν και τυγχάνει καθολικής αποδοχής από το σερβικό κοινό αλλά και από τους Ευρωπαίους μπασκετόφιλους γενικά. Υπήρξε γνωστός με το παρατσούκλι “καθηγητής” το οποίο ήταν απολύτως αληθές καθώς ήταν καθηγητής Φυσικής Αγωγής στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου! Άξιοι μαθητές που πέρασαν από τα χέρια του στις ομάδες που προπόνησε υπήρξαν σχεδόν όλοι οι μεγάλοι “Γιούγκοι” προπονητές που γνωρίζουμε: Μπόζινταρ Μάλκοβιτς, Ντούσαν Ίβκοβιτς, Μπόγκνταν Τάνιεβιτς και Ζέλικο Ομπράντοβιτς.
Rajko Mitić Stadium (“Marakana”)
Άποψη από το εσωτερικό του Μαρακανά! Το πέταλο των Delije τους περιμένει πάντα για να δίνουν τον παλμό στο γήπεδο!
Επόμενη στάση ήταν το μυθικό “Μαρακανά” ή “Ράικο Μίτιτς” όπως είναι η επίσημη ονομασία του από τον παίκτη-θρύλο των ερυθρόλευκων που τίμησε τη φανέλα τους 572 φορές! Στο Μαρακανά με περίμεναν πολλές ευχάριστες εκπλήξεις! Εντύπωση μου έκανε πως οι Delije, οι οργανωμένοι οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα είχαν δικό τους store όπου πουλούσαν προϊόντα (κυρίως ρουχισμό) που σχετίζονταν με το οπαδικό κίνημα. Απαραίτητη στάση στο επίσημο fan store για την αγορά αναμνηστικών και στη συνέχεια κατευθύνθηκα στο Μουσείο της ομάδας. Ο υπάλληλος του μουσείου αφου ζήτησε να μάθει τη χώρα καταγωγής μου, μόλις άκουσε Ελλάδα, γύρισε τη συζήτηση στα Ελληνικά! Σε αυτές τις 4 ημέρες παραμονής μου στο Βελιγράδι συνάντησα αρκετούς Σέρβους που είτε καταλάβαιναν είτε μιλούσαν τη γλώσσα μας λόγω των συχνών διακοπών που κάνουν στη χώρα μας αλλά και του γεγονότος ότι οι Έλληνες τουρίστες κατακλύζουν μαζικά το Βελιγράδι όλες τις εποχές του χρόνου. Φυσικά, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ανέκαθεν ήταν καλές και γυρνάνε πολύ πίσω στο χρόνο έχοντας ως κύρια βάση την κοινή θρησκεία. Το αντίτιμο για την επίσκεψη στο Μουσείο του Ερυθρού Αστέρα είναι συμβολικό, μόλις 200 σερβικά δηνάρια (1,70€) και τελικά δεν πληρώσαμε ούτε αυτό επειδή ο υπάλληλος μου είπε ότι λατρεύει την Ελλάδα και τους Έλληνες! Εντυπωσιακό πάντως ότι ο Ερυθρός Αστέρας δεν εκμεταλλεύεται μια τέτοια attraction καθώς τα περισσότερα ευρωπαϊκά clubs κοστολογούν την επίσκεψη στο μουσείο τους στα 10 και τα 15€, ενώ για τα μεγάλα κλάμπ τύπου Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα μαζί με την ξενάγηση στο γήπεδο το κόστος φτάνει πάνω τα 20€. Βέβαια, όταν λέω Μουσείο Ερυθρού Αστέρα εννοώ μια πολύ μεγάλη αίθουσα, μην φανταστείτε κάποιο αχανή χώρο. Παρ’ όλα αυτά πιστέψτε με, η έκθεση σε αποζημιώνει και με το παραπάνω. Με πάνω από 680 εκθέματα τα περισσότερα εκ των οποίων είναι τρόπαια που έχει κατακτήσει η ομάδα σε διάφορα αθλήματα, η αίθουσα έλαμπε από το “ασημικό”.
Πολύ “ασημικό” στο Μουσείο του Ερυθρού Αστέρα κι ασφαλώς στην κορυφή δεσπόζει το Κύπελλο “με τα μεγάλα αυτιά”
Με το που μπεις μέσα ο υπάλληλος ανοίγει μια πόρτα στα δεξιά σου που δεν θα προσέξεις γιατί θα έχεις εστιάσει στα τρόπαια και ξαφνικά βρίσκεσαι στις VIP κερκίδες του Μαρακανά! Ομολογώ πως δεν το περίμενα! Επιστρέφοντας στην αίθουσα το τρόπαιο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών του 1991 ασφαλώς και δέσποζε στο κέντρο της έχοντας δίπλα του το Διηπειρωτικό Κύπελλο της ίδιας χρονιάς, επιτυχίες που μάλλον το ποδόσφαιρο της χώρας δεν πρόκειται να ξαναδεί, τουλάχιστον όχι σύντομα. Ένα μεγάλο μέρος λοιπόν της αίθουσας καταλαμβάνεται από τα τρόπαια του Ερυθρού Αστέρα ενώ τα υπόλοιπα είναι κυρίως λάβαρα και αναμνηστικά από τις ομάδες που έχουν αντιμετωπίσει οι Σέρβοι. Ξεχωρίζουν σίγουρα αυτά των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών ομάδων ενώ φυσικά δεν λείπουν κι αυτά των Ελληνικών! Η τηλεόραση παίζει ασταμάτητα τα στιγμιότυπα του τελικού του 1991 κόντρα στη Μαρσέιγ και γενικά η ατμόσφαιρα είναι υποβλητική. Σίγουρα αξίζει μια επίσκεψη αν σας βγάλει ο δρόμος σας στο Βελιγράδι.
Partizan Stadium
Εντυπωσιακά γκράφιτι έξω από τη θύρα 4 των οργανωμένων οπαδών της Παρτίζαν!
Επόμενη στάση ήταν το γήπεδο του αιωνίου αντιπάλου του Αστέρα, της Παρτίζαν. Οι Άγγλοι την λένε Πάρτιζαν, στην Ελλάδα αρκετοί την αναφέρουν ως Παρτιζάν αλλά το σωστό είναι το σερβικό (προφανώς) Παρτίζαν με τον τόνο στο γιώτα. Το απίστευτο είναι ότι τα γήπεδα βρίσκονται στην ίδια γειτονιά, την Autokomanda, με μόλις 1χλμ απόσταση να τα χωρίζει! Φτάσαμε στην περίφημη οδό Humska, λοιπόν, εκεί όπου βρίσκεται ο “Ναός του Ποδοσφαίρου” όπως αποκαλούν το Partizan Stadium οι οπαδοί της. Η ώρα όμως του μεσημεριανού πλησίαζε, η πείνα κι η κούραση από τον ποδαρόδρομο λειτούργησε αποτρεπτικά για την παρέα μου κι έτσι δεν επισκεφτήκαμε τα ενδότερα της Παρτίζαν μένοντας σε κάποιες φωτογραφίες περιμετρικά του γηπέδου.
Πάντως ακόμα και το μεσημεριανό μας είχε ποδοσφαιρική πινελιά. Η επιλογή της ναπολιτάνικης πιτσαρίας Tutto Bene αποδείχθηκε “λίρα εκατό” καθώς το εστιατόριο κοσμούσε ένα πορτραίτο του Diegito και μια υπογεγραμμένη φανέλα του Gonzalo Higuain!
Για του λόγου το αληθές η φανέλα του Pipita στο κέντρο του Βελιγραδίου!
Stark Arena
Η τελευταία “αθλητική” μου εμπειρία στη σερβική πρωτεύουσα ήταν κι η καλύτερη! Αγώνας Euroleague στην υπερσύγχρονη Stark Arena! Οι περιστάσεις πρόσφεραν την ευκαιρία αυτή εντελώς τυχαία. Έχοντας φτάσει στο Βελιγράδι μέσω Βουλγαρίας, ήλπιζα να επιστρέψω στη Σόφια στις 2 του Ιανουαρίου ώστε να μοιράσω το χρόνο ανάμεσα στις δύο χώρες ισόποσα. Έλα όμως που υπολόγιζα χωρίς τις εταιρείες ΚΤΕΛ της χώρας που δεν πραγματοποιούσαν δρομολόγια την επομένη της πρωτοχρονιάς! Έτσι, θα έμενα αναγκαστικά άλλη μια μέρα στο Βελιγράδι. Τα αεροπορικά είχαν κλειστεί ήδη κι αλλαγή δεν έπαιζε. Μετά από λίγες μέρες διαπιστώνω ότι στις 2 Ιανουαρίου υπάρχει προγραμματισμένη αγωνιστική για την Euroleague! Σταυρώνω τα δάχτυλα μου ο Αστέρας να παίζει εντός έδρας και ναι, ήμουν τυχερός, είχε αγώνα εντός κόντρα στην Μπάγερν Μονάχου! Τα εισιτήρια παραήταν προσιτά ξεκινώντας ακόμη κι από τα 4€! Διαπιστώνω οτι θα μπορούσα να δω τον αγώνα από το κάτω διάζωμα της main stand με μόλις 14€ και φυσικά δεν γινόταν να αφήσω αυτή την ευκαιρία να πάει χαμένη τη στιγμή που στα ελληνικά γήπεδα πληρώνεις τουλάχιστον τα διπλάσια για τέτοιες θέσεις σε αγώνα Ευρωλίγκα!
Έξω από το “διαστημικό” Stark Arena!
Το γήπεδο που η εθνική μας κατέκτησε το πρωτάθλημα Ευρώπης το 2005 βρίσκεται στο Νέο Βελιγράδι, δηλαδή στην αντίπερα όχθη της πόλης που χωρίζεται στη μέση από τον παραπόταμο του Δούναβη, τον Σάβο. Το Νέο Βελιγράδι αποτελεί στην ουσία την εμπορική και βιομηχανική ζώνη της πόλης. Όλες οι μεγάλες πολυεθνικές έχουν τα γραφεία τους στο Νέο Βελιγράδι, πολλά κτίρια είναι σε στυλ ουρανοξύστη ενώ εκεί βρίσκεται και το αεροδρόμιο της πόλης. Πάντως οι Σέρβοι δεν το έχουν σκεφτεί άσχημα αυτό το διαχωρισμό καθώς έτσι το Παλιό Βελιγράδι έχει κρατήσει τον ιστορικό χαρακτήρα του και τα αναγκαία κακά του καπιταλισμού έχουν “εξοριστεί” στην απέναντι μεριά της πόλης. Δεν είναι τυχαίο πως και το Stark Arena είναι κτισμένο από αυτή τη πλευρά. Παρ’όλα αυτά, σε αυτή την μεριά της πόλης βρίσκεται και το Zemun (Ζέμουν) ή Σεμλίνο στα ελληνικά. Τι εστί Zemun; Πρόκειται για μια γραφική περιοχή που ήταν αυτόνομη και συμπεριλήφθηκε στην επικράτεια της πόλης του Βελιγραδίου παρά τη θέληση της! Μάλιστα, οι κάτοικοι της δεν επιθυμούν να δηλώνουν κάτοικοι Βελιγραδίου αλλά Zemun. Η αλήθεια είναι πως δεν έχει καμία σχέση με το υπόλοιπο Βελιγράδι. Είναι ένα γραφικό χωριό με πλακόστρωτους δρόμους που βγάζει μια πολύ ζεστή ατμόσφαιρα και πραγματικά άξιζε το χρόνο μας. Κύριο αξιοθέατο είναι ο Πύργος του Γκάρντος, που χρησιμοποιήθηκε ως φρούριο αλλά σήμερα το εσωτερικό του έχει μετατραπεί σε art gallery. Ο Πύργος βρίσκεται σε ένα ύψωμα με υπέροχη θέα πρός το ποτάμι και το Παλιό Βελιγράδι. Βολτάραμε στο χωριό, ήπιαμε και τη ζεστή σοκολάτα μας για να καταπολεμήσουμε το κρύο (περίπου στους 5 βαθμούς η θερμοκρασία) και η ώρα για τον αγώνα είχε φτάσει.
Ο όμορφος Πύργος του Gardos στο Zemun
Η απόσταση για το γήπεδο ήταν μικρή, περίπου 20 λεπτά αλλά ήμασταν τυχεροί διότι το λεωφορείο πέρασε πάνω στην ώρα. Στο σημείο αυτό να αναφέρω ότι το Βελιγράδι είναι η μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα χωρίς μετρό και τα σχέδια περί κατασκευής του για τους ντόπιους έχουν γίνει αντίστοιχο ανέκδοτο με αυτό της Θεσσαλονίκης. Φτάσαμε έξω από το στάδιο το οποίο είναι επιβλητικό. Ο κόσμος του Ερυθρού Αστέρα είχε συρρεύσει μαζικά για να δει το ματς. Το γήπεδο χωράει 18,386 θεατές και για 2 χιλιάδες δεν ήταν sold out. Σίγουρα εντυπωσιακό για ένα ματς απέναντι σε μια ομάδα που δεν είναι από τις παραδοσιακές δυνάμεις της διοργάνωσης.
Στην είσοδο και κατά τον έλεγχο είχαμε μια δυσάρεστη έκπληξη. Μετά από έλεγχο σε ανιχνευτή μετάλλων οι υπεύθυνοι ασφαλείας μας πληροφόρησαν ότι δεν μπορούμε να μπούμε μέσα με κέρματα στο πορτοφόλι μας! Απίθανη απαίτηση που ειλικρινά δεν μου είχε τύχει ξανά αλλά η εξήγηση ήταν πολύ απλή: οι συναλλαγές στη Σερβία διεξάγονται σχεδόν αποκλειστικά με χαρτονομίσματα. Υπάρχουν και κέρματα αλλά η αγοραστική τους αξία είναι μηδαμινή και πολλές φορές οι Σέρβοι προτιμούν να δώσουν λίγα παραπάνω ρέστα σε χαρτονόμισμα παρά να μπλέξουν με τα κέρματα. Αν σκεφτεί κανείς ότι 1 ευρώ είναι περίπου 116 Σέρβικα δηνάρια και το χαρτονόμισμα μικρότερης αξίας είναι τα 10 δηνάρια δηλαδή περίπου 0,10 ευρώ, γίνεται αντιληπτό ότι με κέρματα δεν αγοράζεις ούτε …τσίχλα. Συνεπώς στο μυαλό των σεκιουριτάδων υπήρχε η σκέψη ότι είχαμε πονηρούς σκοπούς φέρνοντας τα στο γήπεδο και μπορεί να προσγειώνονταν στο κεφάλι κάποιου άτυχου Greg Monroe ή Billy Baron. Οπότε 5-6€ που είχα σε κέρματα πήγαν υπέρ αγαθοεργιών. Μετά από αυτή τη ψυχρολουσία όλα κύλησαν ομαλά σε ένα πολύ πλούσιο πρόγραμμα.
Το εντυπωσιακό Stark Arena! Πριν 15 χρόνια ο Διαμαντίδης υπέγραφε την μεγαλύτερη ανατροπή στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ ακριβώς σε αυτό το γήπεδο!
Το γήπεδο είναι όπως είπα υπερσύγχρονο, έχει ένα τρομερό cube να αιωρείται από πάνω του και η παρουσίαση του Ερυθρού Αστέρα έγινε σε πρότυπα ΝΒΑ. Δηλαδή βιντεάκι με στιγμιότυπα της ομάδας στο cube, γραφικά πάνω στο παρκέ και φυσικά χαμήλωμα των φώτων. Ακολούθησε η βράβευση του Dejan Radonic ενός προπονητή που μεγαλούργησε στον Ερυθρό Αστέρα κι ήταν ο προκάτοχος του Milan Tomic. Σήμερα ούτε ο ένας όυτε ο άλλος βρίσκονται στους πάγκους των ομάδων τους… Αναμνηστική πλακέτα πήραν και οι παίκτες της Bayern, Demarcus Nelson ( έχει λάβει μάλιστα την σερβική υπηκοότητα, πλέον αποτελεί παρελθόν από τους Βαυαρούς) και Mathias Lessort. Βάλτε και τον γεννημένο στο Βελιγράδι, Vladimir Lucic, ο οποίος όμως διέπρεψε στη μισητή Παρτίζαν. Η μισή Bayern δηλαδή είχε δεσμούς με τη σερβική πρωτεύουσα. Πριν την έναρξη του ματς τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή για το θάνατο του τέως κομισάριου του ΝΒΑ, David Stern, μιας μπασκετικής φιγούρας με παγκόσμια λάμψη.
Στα του αγώνα τώρα, αρχικά θα ξεκινήσω από την ατμόσφαιρα. ΦΑ-ΝΤΑ-ΣΤΙ-ΚΗ. Βγάζω το καπέλο μου στους Σέρβους οπαδούς. Σε ένα ματς απέναντι σε μια μη παραδοσιακή δύναμη του θεσμού γέμισαν σχεδόν όλο το γήπεδο και φώναζαν συνθήματα ασταμάτητα. Το σερβικό κοινό φανερά γνώριζε μπάσκετ και πως θα μπορούσε άλλωστε να ίσχυε κάτι διαφορετικό με τόσα ιερά τέρατα του παγκόσμιου μπάσκετ να προέρχονται από αυτή τη βαλκανική χώρα. Φωνακλάδες, φασαριόζοι αλλά και δίκαιοι, χειροκρότησαν 1-2 δύσκολα καλάθια της Μπάγερν. Το ματς εξελίχθηκε σε σερβικό περίπατο με τον Αστέρα να φιλοδωρεί με 30ρα (93-63) τους Γερμανούς και να προετοιμάζει άθελα του την απόλυση του Radonic. Το κοινό στις εξέδρες παραληρούσε με τη λήξη φωνάζοντας Aufwiedersehen στην κάκιστη Bayern, από την οποία διασώθηκε μόνο ο παικταράς Greg Monroe με 20 ποντάκια.
Οι φανατικοί οπαδοί του Αστέρα δημιούργησαν μια πραγματικά “καυτή” ατμόσφαιρα!
Top 7 ταξιδιωτικές προτάσεις για το Βελιγράδι:
Για να μην λέτε πως μιλήσαμε αποκλειστικά για μπάλα και μπάσκετ κι επειδή μου άρεσε η ιδέα του Γιώργου να ξεφύγει λίγο από τα αθλητικά πλαίσια στο άρθρο για το Μιλάνο και να κάνει τουριστικές προτάσεις ιδού το δικό μου Top 7 από την πρωτεύουσα της Σερβίας
- Ξεκινήστε από την πλατεία Δημοκρατίας, περπατήστε στην σερβική “Ερμού”, Κνεζ Μιχαίλοβα μέχρι να φτάσετε στο μαγευτικό πάρκο του Καλεμεγκντάν. Η θέα προς τον ποταμό, τις γέφυρες και το Νέο Βελιγράδι είναι σίγουρο ότι θα σας αποζημιώσει για το περπάτημα.
- Αν έχετε χρόνο μόνο για ένα στάδιο τότε επισκεφθείτε οπωσδήποτε το ιστορικό “Μαρακανά”.
- Δοκιμάστε το σερβικό “σουβλάκι” ή αλλιώς “cevapi” (τσεβαπι).
- Επισκεφτείτε το Μουσείο του μεγάλου ευεργέτη της χώρας, Νικολά Τέσλα. Μικρό αλλά θαυματουργό πιστέψτε με.
- Το Νέο Βελιγράδι μπορεί να μην λέει και πολλά σαν περιοχή αλλά η αυτόνομη κοινότητα του γραφικού Ζεμούν, που βρίσκεται στις παρυφές του, είναι πανέμορφη. Άχαστη η επίσκεψη στο Πύργο Γκάρντος, όπου μπορείτε να θαυμάσετε την εκπληκτική θέα προς την πόλη.
- Ακόμη κι αν δεν είστε θρησκευόμενος η εκκλησία του Αγίου Σάββα και το πάρκο που την περιβάλλει με τα αγάλματα του Αγίου αλλά και του Καραγιώργη Σερβίας (ναι, αυτού που είναι αφιερωμένη η οδός στο Σύνταγμα) είναι αρκετά γοητευτικά, ιδίως τη νύχτα.
- Το Βελιγράδι είναι φημισμένο για τη νυχτερινή του ζωή. Κλαμπ, μπαρ, παμπ κι ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Αν κατευθυνθείτε δε προς την προβλήτα και το ποτάμι θα μπορέσετε να ζήσετε την εμπειρία ενός ξεχωριστού πάρτι στα πλωτά κλαμπ της πόλης.
