Τα football analytics, το performance analysis (ανάλυση απόδοσης) και η εμπλοκή του data science γενικά στο ποδόσφαιρο είναι πια για τα καλά μέρος των «εργαλείων» εργασίας σε κάθε σύλλογο που θέλει να βρίσκεται σε κορυφαίο επίπεδο. Από την τακτική μίας ομάδας μέχρι τη διαχιείριση των οικονομικών της δεδομένων, χρειάζεται η ανάλυση των αριθμών για τη σωστή λειτουργεία της.
Γιατί όμως είναι αναγκαία η ύπαρξη του data science και στο μεταγραφικό τομέα; Η Liverpool, η Manchester City, η Bayern και πολλές ακόμα κορυφαίες ομάδες έχουν προσλάβει εξειδικευμένους αναλυτές για την εύρεση των καταλληλότερων μεταγραφών. Ακόμα και οι Salah, Mane, Bernando Silva, De Bruyne, Thiago, είναι παίκτες που επιλέχτηκαν βάση των data analytics και όχι με το «μάτι» όπως συνηθιζόταν να πραγματοποιείται το scouting.
Ώστε να κατανοήσετε καλύτερα πως έχει αλλάξει ο τρόπος απόκτησης (recruitment) ποδοσφαιριστών, θα παραθέσω ένα simulator για αρχάριους για το πως λειτουργεί ένας αναλυτής ποδοσφαίρου στο κομμάτι των μεταγραφών.
Επαγγελματικό προφίλ ενός αναλυτή
Τι γνώσεις χρειάζεται ένας αναλυτής ποδοσφαίρου ώστε να είναι αποτελεσματικός στο μεταγραφικό τομέα; Για την επιλογή των ποδοσφαιριστών που θα αποτελέσουν τα πολύτιμα περουσιακά στοιχεία μίας ομάδας χρειάζονται ποίκιλες γνώσεις, οι οποίες δεν έχουν να κάνουν μόνο με το καθαρά ποδοσφαιρικό κομμάτι:
- Γνώσεις τακτικής ποδοσφαίρου: Ίσως η πιο προφανής γνώση που χρειάζεται οποιοσδήποτε που αλληλεπιδρά άμεσα με ένα ποδοσφαιρικό σύλλογο, ειδικά αν εμπλέκεται στο «αποτέλεσμα» που παρουσιάζεται στον αγωνιστικό χώρο. Ένας αναλυτής χρειάζεται να έχει εμπειρία και γνώσεις στο τακτικό κομμάτι ώστε να αντιληφθεί ακριβώς τι χρειάζεται ο προπονητής της ομάδας και μέσω αυτού να δημιουργήσει τις ανάλογες μεταβλητές αναζήτησης. Για να το πούμε «λαϊκά» ένας μεταγραφικός στόχος όσο «παικταράς» κι αν είναι, εάν δεν ταιριάζει στις ανάγκες του προπονητή και του συστήματος της ομάδας αποτελεί μια ακατάλληλη επιλογή.
- Γνώσεις προγραμματισμού, χειρισμού προγραμμάτων και ανάλυσης βάσεων δεδομένων: Τα μόνιμα εργαλεία στα χέρια ενός αναλυτή είναι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, το laptop, το tablet, τα smartphones. Ανάλογα με τις συνεργασίες που έχει επιλέξει ο σύλλογος θα κληθεί να χρησιμοποιήσει βάσεις δεδομένων προγραμμάτων όπως τα Wyscout, Instat Scout, Hudl ή προγράμματα «κοπτορραπτικής» φάσεων που θα παρουσιάσει στον προπονητή όπως το Klipdraw ή το Once. Οι γνώσεις χερισμού προγραμμάτων φυλλομετρητή (π.χ. Microsoft Excel) και παρουσίασης (π.χ. Microsoft Powerpoint, Prezi) θεωρούνται επίσης πολύτιμες καθώς είναι δεδομένο πως στην καθημερινότητα ενός αναλυτή θα χρειαστούν. Σε πιο προχωρημένο στάδιο κι αναλόγως το κομμάτι της ανάλυσης που καλύπτει κάποιος επαγγελματίας είναι πιθανό να χρειαστεί η γνώση κάποιας γλώσσας προγραμματισμού, συνηθέστερα της Python.
- Γνώσεις scouting: Το scouting είναι ένας περίπλοκος τομέας που χρειάζονται διασυνδέσεις, γνώσεις ποδοσφαίρου και χρήση τεχνολογικών εργαλείων όπως τα προγράμματα που αναφέραμε παραπάνω. Απαιτεί παρακούθηση αγώνων τόσο εξ αποστάσεως όσο και δια ζώσης για να γίνει ασφαλέστερη αξιολόγηση των μεταγραφικών στόχων. Δεν εξετάζονται μόνο οι ποδοσφαιρικές ικανότητες ενός στόχου αλλά και η συμπεριφορά του εκτός γηπέδου, οι συνήθειες του όπως επίσης και το οικογενειακό/φιλικό του περιβάλλον για να εξαχθεί μια πλήρης εικόνα για το τι είδους άνθρωπος κι όχι απλά επαγγελματίας είναι ο ποδοσφαιριστής.
- Οικονομικές γνώσεις: Μία μεταγραφή πραγματοποιείται βάση συγκεκριμένου budget που διαθέτει ο σύλλογος. Στόχος του αναλυτή είναι να βρει ποδοσφαιριστές που είναι εφικτό οικονομικά να μεταγραφούν στον σύλλογο. Πολλές ομάδες ψάχνουν παίκτες-επενδύσεις οι οποίοι στο μέλλον θα πουληθούν με μεγαλύτερο ποσό ώστε ο σύλλογος να αποκομίσει κέρδος.
- Άριστη επικοινωνία με το προπονητικό και το τεχνικό team: Ο αναλυτής είναι σύμβουλος είτε του προπονητή είτε του τεχνικού διευθυντή. Δεν επιλέγει τους ποδοσφαιριστές, ούτε μπορεί να απαιτήσει να εισακουστεί η άποψη του γι’ αυτούς. Σκοπός του είναι η εκπόνηση reports βάση των στόχων που του έχουν αναθέσει. Μέσω αυτών αναφέρει την έρευνα του στους προϊσταμένους του. Έπειτα, είναι στην ευχέρεια τους αν θα επιλέξουν να δράσουν βάση των reports που έλαβαν. Οι σχέσεις με τους ιεραρχικά ανώτερους και η αποφυγή της εμπλοκής του αναλυτή στον τομέα των αποφάσεων συμβάλλουν καθοριστικά στην μακροημέρευση του σε ένα εργασιακό περιβάλλον.
Παράδειγμα report ενός αναλυτή
Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο θα αναλυθεί πως ερευνά ένας αναλυτής την αγορά για να προτείνει τους ανάλογους ποδοσφαιριστές. Για παράδειγμα σε μια κορυφαία ελληνική ομάδα, ο τεχνικός διευθυντής της αιτείται να βρεθεί ένα δεξί μπακ το οποίο θα διαθέτει τα εξής στοιχεία:
Α) Ηλικία μέχρι 25 χρονών
Β) Ταιριάζει σε σύστημα 4-2-3-1, 4-3-3, 4-4-2
Γ) Έμφαση στο αμυντικό κομμάτι
Δ) Αξία ποδοσφαιριστή 2-3 εκατομμύρια ευρώ
Ε) Να προέρχεται από κορυφαίο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα (Top 10)
Για την αναζήτηση του κατάλληλου ποδοσφαιριστή βάση των παραπάνω παραγόντων θα χρησιμοποιηθούν οι ελεύθερες πλατφόρμες transfermarkt και FBref. Μέσω του transfermarkt ο αναλυτής θα προσδιορίσει κατά προσέγγιση την αξία ενός ποδοσφαιριστή και μέσω της FBref θα αξιολογηθούν τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικα
- Passes Completion % (short, medium, long)
- Through passes
- Passes under pressure
- Tackles won
- Successful Pressure %
- Blocks
- Interceptions
- Clearances
- Ball recoveries
Μαζί με τα στατιστικά θα αναφέρεται η θέση του παίκτη συγκριτικά με παρόμοιους παίκτες σε κλίμακα 0-100.
O αναλυτής καταλήγει σε ένα Scouting Report με πέντε προτάσεις για τη θέση του Δεξιού ακραίου αμυντικού:
Lorenz Assignon
Passes Completion % (short, medium, long): [85,70% (20), 87,60% (88), 57,7% (74)]
Through Passes: 0,15 (20)
Passes under pressure: 6,28 (55)
Tackles won: 1,46 (73)
Successful Pressure %: 33% (73)
Blocks: 2,48 (89)
Interceptions: 2,05 (67)
Clearances: 2,05 (54)
Ball recoveries: 9,20 (82)
Houboulang Mendes
Passes Completion % (short, medium, long): [92,5% (71), 86,8% (13), 58,5% (13)]
Through Passes: 0,00 (26)
Passes under pressure: 4,05 (10)
Tackles won: 1,17 (66)
Successful Pressure %: 31,80% (13)
Blocks: 1,82 (61)
Interceptions: 2,10 (51)
Clearances: 3,61 (29)
Ball recoveries: 6,54 (3)
Deyovaisio Zeefuik
Passes Completion % (short, medium, long): [86,60% (25), 77,60% (27), 50,0% (42)]
Through Passes: 0,00 (18)
Passes under pressure: 5,58 (33)
Tackles won: 1,12 (42)
Successful Pressure %: 30,10% (42)
Blocks: 2,71 (96)
Interceptions: 1,91 (58)
Clearances: 2,71 (86)
Ball recoveries: 8,28 (58)
Enock Kwateng
Passes Completion % (short, medium, long): [89,10%, (62), 86,10 (79), 61,10 (81)]
Through Passes: 0,09 (81)
Passes under pressure: 5,98 (43)
Tackles won: 1,39 (68)
Successful Pressure %: 33,60% (81)
Blocks: 1,53 (23)
Interceptions: 3,19 (99)
Clearances: 2,65 (83)
Ball recoveries: 7,51 (37)
Robert Gumny
Pass Completion % (short, medium, long): [86,80% (28),77,80% (28),55,60% (65)]
Through Passes: 0,04 (52)
Passes under pressure: 5,05 (20)
Tackles won: 1,58 (79)
Successful Pressure %: 30,20 (43)
Blocks: 1,70 (38)
Interceptions: 2,09 (69)
Clearances: 2,49 (75)
Ball recoveries: 8,84 (74)
Μέσω της έρευνας στις databases που διαθέτουν οι δύο πλατφόρμες, δημιουργήθηκαν πέντε scouting reports βάση των παραγόντων που αναζητούσε ο τεχνικός διευθυντής. Η δημιουργία της shortlist είναι φυσικά μόνο το πρώτο στάδιο του scouting. Χρειάζεται να συνεχιστεί μέσω video analysis του στόχου, live scouting στο γήπεδο και μετέπειτα ενεργοποιείται η διαδικασία του transfer request. Σε περίπτωση που ο παίκτης που ενδιαφέρει έχει συμβόλαιο με άλλο σύλλογο, τότε το κλαμπ καταθέτει μια οικονομική πρόταση στο σύλλογο στον οποίο αγωνίζεται. Εάν γίνει αποδεκτή ακολουθεί η διαπραγμάτευση με την πλευρά του παίκτη για τις λεπτομέρειες του συμβολάιου του (διάρκεια, μισθός, bonuses, κτλ.). Για το τελευταίο κομμάτι της μεταγραφής απαιτείται η διενέργεια ιατρικών εξετάσεων ώστε να αξιολογηθεί η κατάσταση της υγείας του ποδοσφαιριστή. Εάν όλα βαίνουν καλώς ακολουθεί η υπογραφή του συμβολαίου του και η επίσημη ενσωμάτωση του στην ομάδα!
Η εμπλοκή του αναλυτή σταματάει όταν οριστικοποιηθεί η πρόταση για μεταγραφή. Παρ’ όλα αυτά σε περίπτωση αποτυχίας ολοκλήρωσης της μεταγραφής, ο αναλυτής θα πρέπει να έχει ήδη εναλλακτικές προτάσεις στη shortlist του διότι θα ζητηθούν από τον τεχνικό διευθυντή. Ένας αναλυτής μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του ανάλογα τις γνώσεις του σε πολλούς τομείς σε έναν σύλλογο με αποτέλεσμα την πολυπλοκότητα του επαγγέλματος. Στα πρώιμα χρόνια της ανάλυσης, λόγω της αβεβαιότητας και της απροθυμίας των συλλόγων να επενδύσουν περισσότερο στον τομέα αυτό ελάχιστοι άνθρωποι (κάποιες φορές μόνο ένας αναλυτής) επωμίζονταν ένα τεράστιο φόρτο εργασίας (ανάλυση αγώνων, ανάλυση προπόνησης, αναζήτηση μεταγραφικών στόχων κτλ.) Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια τουλάχιστον στα κορυφαία κλαμπ της Ευρώπης έχει υιοθετηθεί ένας πιο λεπτομερής καταμερισμός εργασίας με αποτέλεσμα να φτάσουμε στη δημιουργία του επαγγελματικού ρόλου του αναλυτή με εξειδίκευση στις μεταγραφές.
