Δεν είναι παράλογο να πούμε πως το Αμερικανικό Ποδόσφαιρο και το ποδόσφαιρο που παίζει όλος ο υπόλοιπος πλανήτης (το soccer, ντε) είναι δύο εντελώς και εκδιαμέτρου αντίθετοι κόσμοι. Τα κοινά σημεία τους είναι ελάχιστα και περιορίζονται σε μία και μόνο ενέργεια, αυτή του ελευθέρου λακτίσματος (Free Kick). Πως θα σας φαινόταν όμως αν αυτό και μόνο το κοινό στοιχείο βοηθούσε το ποδόσφαιρο να επιφέρει αλλαγές στο NFL που θα διαμόρφωναν μία νέα πραγματικότητα; Όλα αυτά χάρη σε έναν Αυστριακό μεσοεπιθετικό και μία… ραμπόνα!
Ο ηρωάς μας άκουγε στο όνομα Τόνι Φριτς. Γεννημένος στο Πέτρονελ-Καρνούνττουμ, μία μικρή παραδουνάβια κωμόπολη της Αυστρίας το 1945, ο Φρίτς θα αποφασίσει, όπως πολλά παιδιά της ηλικίας του να δοκιμάσει την τύχη του στο ποδόσφαιρο. Η ικανότητά του με την μπάλα στα πόδια θα τον φέρει μόλις στα 13 του στην κραταιά Ραπίντ της Βιέννης, όπου θα ξεκινήσει μία μακρά και επιτυχημένη καριέρα με τα πράσινα.
O “Wembley Toni” και το κυνήγι του Αμερικάνικου Ονείρου
Η ποδοσφαιρική καριέρα του Φριτς δεν ήταν αδιάφορη. Το αντίθετο μάλιστα. Παίζοντας ως εξτρέμ, ο Αυστριακός θα λάμψει από πολύ νωρίς ως παίκτης της Ραπίντ και θα κερδίσει μεταξύ άλλων και μία θέση στην εθνική ομάδα της χώρας του, με την οποία θα ζήσει την κορυφαία – ατομικά – στιγμή της καριέρας του με την ασπρόμαυρη μπάλα στα πόδια, αλλά και θα κερδίσει ένα παρατσούκλι που θα τον ακολουθούσε ως το τέλος της ζωής του: Το “Wembley Toni”.
Πίσω στο 1965, o 20χρονος Τόνι θα βρεθεί στο βασικό σχήμα ενός προκριματικού αγώνα για το Παγκόσμιο Κύπελλο της επόμενης χρονιάς. Αντίπαλος η πανίσχυρη Αγγλία, και η δύσκολη αποστολή θα λάμβανε χώρα στο απόρθητο κάστρο της, το Wembely. Οι Αυστριακοί δεν είχαν ιδιαίτερο βαθμολογικό ενδιαφέρον,όμως αυτό δεν τους απέτρεψε να εμφανιστούν με το μαχαίρι στα δόντια. Παρά το γεγονός ότι βρέθηκαν δύο φορές πίσω στο σκορ, η ομάδα της Αυστρίας πήρε μία τεράστιας σημασίας νίκη με 3-2, γινόμενη μόλις η τρίτη Ευρωπαϊκή ομάδα που κέρδιζε στο Wembley τα “Τρία Λιοντάρια”. Ο νεαρός Φριτς, θα σκοράρει δύο φορές και θα είναι φυσικά ο Πολυτιμότερος παίκτης της αναμέτρησης, κερδίζοντας και μία ανεξίτηλη θέση στην ποδοσφαιρική ιστορία της πατρίδας του
Μόλις έξι χρόνια αργότερα όμως, το πεπρωμένο του Φριτς έμελλε να τον καλέσει. Αν και 26 ετών, ο Τόνι έδειχνε πως αναγνώριζε ότι κάθε χρόνος που περνάει τον έκανε λίγο πιο αργό, λίγο πιο “ακίνδυνο” ποδοσφαιρικά και έφερνε την καριέρα του λίγο πιο κοντά στο τέλος της. Το ποδόσφαιρο είχε ημερομηνία λήξης, η οποία στα 70s δεν ήταν σε καμία περίπτωση αυτή που γνωρίζουμε τώρα. Έχοντας λοιπόν τα ραντάρ του ανοικτά, ο Φριτς αναγνώρισε μία νέα και εντελώς άγνωστη ευκαιρία.
Οι Ντάλας Κάουμποϊς, πολύ γνωστή ομάδα του NFL, έστελνε αντιπροσώπους στην Ευρώπη, στην αναζήτηση παικτών oι οποίοι προέρχονταν από το “δικό μας” ποδόσφαιρο και που θα μπορούσαν να πλαισιώσουν την ομάδα τους στο ρόλο του kicker. Χάρη σε έναν Ούγγρο αθλητή του NFL, τον Πητ Γκόγκολακ, οι άνθρωποι του Αμερικανικού ποδοσφαίρου είδαν ότι το “soccer” είχε πολλά να τους μάθει για τον τρόπο που οι kickers τους χτυπάνε την μπάλα στα ελεύθερα λακτίσματα την ώρα του αγώνα. Έτσι, μετά τον ερχομό του Γκόγκολακ στους Πίτσμπουργκ Στίλερς, ακολούθησαν ο Κύπριος Γκάρο Γεπρεμιάν στους Ντιτρόιτ Λάιονς, ο Νορβηγός Γιάν Στένερουντ στους Μπρόνκος και γενικότερα όλες οι ομάδες άρχιζαν να κοιτάζουν την Ευρώπη για αθλητές με ποδοσφαιρική “παιδεία” και φυσικά με δυνατά και ακριβή πόδια.
Ο Φριτς είδε την ευκαιρία και δοκίμασε την τύχη του. Κάνοντας ένα σύντομο δοκιμαστικό σε ένα παλιό γήπεδο Αμερικανικού Ποδοσφαίρου που είχε ξεμείνει στη Βιέννη από τον Β’ Παγκόσμιο, υπέγραψε το πρώτο του συμβόλαιο με τους Κάουμποϊς, χωρίς να σκεφτεί καν το ότι τότε δεν ήξερε ούτε λέξη στα Αγγλικά.
Το ντεμπούτο του Φριτς στο NFL θα αργήσει λίγο. Θα βρεθεί στο “taxi squad”, τις ρεζέρβες δηλαδή του βασικού ρόστερ των Κάουμποϊς, και μέχρι την 8η αγωνιστική της σεζόν του 1971, θα δει τα παιχνίδια ως θεατής, μαθαίνοντας ακόμα το πως παίζεται το “περίεργο παιχνίδι”, όπως το περιέγραψε ο ίδιος. Εκείνη την εβδομάδα, το Ντάλας έπαιζε με τους Κάρντιναλς του Σεντ Λιούις, ο Φριτς κλήθηκε να ντεμπουτάρει και με την αναμέτρηση να οδεύει προς το τέλος της, η ομάδα του Τέξας είχε την ευκαιρία με ένα ελεύθερο λάκτισμα να πάρει την πολύτιμη νίκη. Τότε ήταν λοιπόν, λίγο πριν το τέλος της πρώτης του συμμετοχής στο NFL, που ο Φριτς συστήθηκε με τη νέα του πραγματικότητα.
Ο Αυστριακός μπήκε μέσα για την τέταρτη και τελευταία του προσπάθεια στον αγώνα (είχε 2/3 μέχρι εκείνο το σημείο), και πήρε φόρα, έτοιμος, σα να βαράει ένα φάουλ στο αγαπημένο του ποδόσφαιρο.
– Θα το χάσεις! Θα λυγίσεις!
Ακούστηκε μία φωνή από την πλευρά των Κάρντιναλς, καθώς ο Λάρι Στόλινγκς αποφάσισε να αγχώσει τον άπειρο αντίπαλό του με σκοπό να τον κάνει να χάσει το Free Kick
– “Τσάμπα χαλάς ενέργεια, δεν ξέρει ούτε λέξη Αγγλικά!” θα έρθει η πληρωμένη απάντηση του παίκτη των Κάουμποϊς, Ντέιβ Έντουαρντς, κάτι που πράγματι θα επιβεβαιωθεί πανηγυρικά. Το εύστοχο λάκτισμα του Φριτς θα δώσει τη νίκη με 16-13 στο Ντάλας, στο πανηγυρικό ντεμπούτο του, το οποίο ο ίδιος θεώρησε μέτριο, καθώς το 3/4 εύστοχα Free Kicks ήταν “αδιανόητο για έναν επαγγελματία”! Η πρώτη του χρονιά στο “gridiron” θα ήταν γλυκόπικρη. Θα έχει θέματα τραυματισμών, όμως ακόμα κι έτσι, θα βάλει το λιθαράκι του ώστε η ομάδα του να φτάσει μέχρι τέλους, δηλαδή στην κατάκτηση του Super Bowl. O Φριτς ήταν πρωταθλητής του NFL μόλις στην πρώτη του σεζόν στο νέο άθλημα!
Η ραμπόνα που έγραψε ιστορία
Ο Τόνι λοιπόν μέσα σε μόλις μία σεζόν έγινε ο πρώτος – και μοναδικός μέχρι σήμερα – Αυστριακός με δαχτυλίδι του NFL στην κατοχή του, όμως η πορεία του μόλις ξεκινούσε. Ένα χρόνο μετά θα έδινε σε όλον τον κόσμο του “Αμερικάνικου Ποδοσφαίρου” την πραγματική γεύση του ευρωπαϊκού παιχνιδιού.
Στον Divisional γύρο των πλέιοφς, οι πρωταθλητές Κάουμποϊς αντιμετώπιζαν τους 49ers από το Σαν Φρανσίσκο. Έχοντας καταφέρει να μειώσουν μία διαφορά 15 πόντων σε 5, με κάτι λιγότερο από 1 λεπτό να απομένει, οι παίκτες του Ντάλας ήξεραν ότι ήταν ζωντανοί, όμως χρειάζονταν ένα μικρό θαύμα. Έπρεπε να πάρουν την μπάλα άμεσα στην κατοχή τους.
“Είχαμε αυτόν τον ξένο τύπο από την Αυστρία, τον Τόνι Φριτς” θα θυμηθεί ο Τσάρλι Ουότερς, παίκτης των Κάουμποϊς, ” ο οποίος δοκίμαζε στην προπόνηση συνέχεια περίεργους τρόπους να σουτάρει την μπάλα. Συνήθιζε να κάνει αυτήν την κίνηση που πήγαινε στη μπάλα, την πέρναγε και εντέλει τη χτυπούσε με το πίσω πόδι! Οπότε όταν ήρθε η ώρα του λακτίσματος για να επιστρέψει τη μπάλα στους 49ers, ο Φριτς το έκανε, και στο Σαν Φρανσίσκο μπερδεύτηκαν, νόμιζαν ότι θα τη στείλει στα αριστερά, τελικά πήγε στα δεξιά και τα έχασαν.”
Ναι, καλά καταλάβατε. Ο Τόνι Φριτς χρησιμοποίησε ένα από τα πιο γνωστά ποδοσφαιρικά τρικ, τη Ραμπόνα, ώστε να μπερδέψει την αντίπαλη ομάδα. Και τα κατάφερε. Η κατοχή χάθηκε από τους σαστισμένους receivers των 49ers και η μπάλα πήγε ξανά στα χέρια του Ντάλας. Στην επόμενη επίθεση οι Κάουμποϊς σκόραραν, ολοκλήρωσαν το τεράστιο comeback και πήραν την πρόκριση, με τον Wembley Toni, να γίνεται ο “Rabona Toni” και να γράφει με χρυσά γράμματα το όνομά του στην ιστορία του NFL, καθώς έκανε κάτι που κανείς δεν είχε δει ξανά να γίνεται σε γήπεδο NFL.
“Είναι κάτι που δούλευα πολλά χρόνια στο ποδόσφαιρο. Το κάνω εδώ στις προπονήσεις για να χαλαρώσω και νομίζω πως ήταν σημαντικό, έτσι δεν είναι; Θεωρώ ότι μας έδωσε το παιχνίδι” θα πει ο πρωταγωνιστής Φριτς μετά τον αγώνα.
Η πορεία των Ντάλας σταμάτησε στον επόμενο γύρο, όμως εκείνη τη σεζόν ο Φριτς καθιερώθηκε στη δεύτερη του καριέρα. Σκόραρε 21 φορές, γράφοντας ρεκόρ στα λακτίσματα για την ομάδα του Ντάλας, ξεκινώντας μία μακρά καριέρα, στην οποία θα συμμετάσχει σε 125 αγώνες, σκοράροντας συνολικά 758 πόντους. Στο Ντάλας θα μείνει μέχρι το 1976, καθώς η πτώση στην απόδοσή του θα τον στείλει με ανταλλαγή στους Σαν Ντιέγκο Τσάρτζερς, οι οποίοι θα τον αφήσουν ελεύθερο. Το Τέξας θα αποδειχθεί για άλλη μια φορά φιλόξενο. Οι Όιλερς του Χιούστον θα γίνουν το νέο του σπίτι και εκεί θα παίξει το καλύτερο (Αμερικανικό) ποδόσφαιρο της καριέρας του, ανεβάζοντας τα ποσοστά ευστοχίας του στο 75% την πρώτη χρονιά αι φτάνοντας το 79,2% το 1980. Τρεις από τις πέντε σεζόν του στο Χιούστον θα είναι ο πρώτος kicker σε ποσοστά ευστοχίας σε ολόκληρη τη λίγκα, και θα αποδείξει ότι αν και “ξένος” στον κόσμο του NFL, τελικά μπόρεσε να τα καταφέρει.
Η παρουσία του Φριτς στις ΗΠΑ δεν αποτέλεσε απλώς τη συνέχεια στην αναζήτηση των Ευρωπαίων kickers από τις ομάδες του NFL, αλλά ένα ορόσημο, καθώς σε αντίθεση με τους περισσότερους που έρχονταν από το “soccer”, o Φριτς ήταν επαγγελματίας και μάλιστα επιτυχημένος. Η επιτυχία του στο NFL, στο οποίο αγωνίστηκε για 11 σεζόν, μέχρι τα 37 του δηλαδή, έδειξε το δρόμο στο να καθιερωθεί η λογική του ποδοσφαίρου στο kicking κομμάτι του αμερικανικού φούτμπολ (δηλαδή της μοναδικής περίπτωσης σε έναν αγώνα που χρειάζεται χτύπημα με το πόδι) αλλά και να αυξηθεί η ικανότητα των παικτών να σκοράρουν από πιο μακριά και με μεγαλύτερη ευστοχία, καθώς πλέον χρησιμοποιούσαν έναν τρόπο εκτέλεσης που θύμιζε το ποδοσφαιρικό φάουλ.
Σε κάθε περίπτωση όμως, το όνομα του Φριτς είναι συνδεδεμένο με αυτή τη στιγμή έμπνευσης και τη ραμπόνα που κανείς στο NFL δεν είχε δει. Είναι κάτι τόσο ασυνήθιστο για το Αμερικανικό Ποδόσφαιρο όσο και δύσκολο, σε βαθμό που ελάχιστοι το έχουν δοκιμάσει και ακόμα λιγότεροι το έχουν καταφέρει, με τον Κρις Μπόσγουελ των Στίλερς το 2016 να τη δοκιμάζει και να αποτυγχάνει θεαματικά!
Don't think Chris Boswell's got a career in ⚽️⚽️⚽️ after this!
— NFL UK (@NFLUK) November 6, 2016
Epic rabona onside kick fail… ???#PITvsBAL pic.twitter.com/56Y99U8cD4
Μετά την απόσυρσή του έμεινε στις ΗΠΑ και το Χιούστον, όπου έζησε μέχρι το 2005. Εκείνη τη χρονιά, σε ηλικία μόλις 60 ετών, ο Φριτς θα φύγει από τη ζωή προδομένος από την καρδιά του. Είχε γυρίσει στην πατρίδα του, την Αυστρία, με σκοπό να κάνει λίγες διακοπές, να παρακολουθήσει τους Vienna Vikings την ομάδα Αμερικάνικου Ποδοσφαίρου της Βιέννης, αλλά και να δει και έναν αγώνα Τσάμπιονς Λιγκ της αγαπημενης του Ραπίντ, χωρίς εν τέλει να προλάβει να το κάνει.
Αυτό που κρατάμε όμως, και αυτό που κρατούσε και ο ίδιος, είναι ότι κατάφερε να ζήσει το “Αμερικάνικό όνειρο” με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Ήταν και είναι ένας από τους ελάχιστους αθλητές που έκαναν εξίσου επιτυχημένη καριέρα σε δύο διαφορετικά αθλήματα, αλλά και ο μοναδικός που κατάφερε να κερδίσει τόσο ένα εθνικό πρωτάθλημα στο ποδόσφαιρο με τη Ραπίντ όσο και τον τίτλο του NFL με το Ντάλας.
“Αν το σκεφτείς καλά, θα δεις ότι τα είχα όλα.” θα πει σε συνέντευξή του ο Φριτς μιλώντας για τη διπλή του καριέρα. “Σήμερα, κάθε φορά που πάω κάπου με το δαχτυλίδι του πρωταθλητή στο χέρι, κερδίζω τον σεβασμό και τις επευφημίες του κόσμου. Αυτή η αναγώριση είναι κάτι που τα χρήματα δεν πρόκειται ποτέ να ξεπεράσουν.“
Από το Wembley μέχρι και τα γήπεδα των ΗΠΑ άλλωστε, ήταν αυτές οι δυνατές στιγμές της αναγνώρισης και των δικών του “ηρωισμών” που τον έθρεφαν.
