Γράφει ο «Γιατρός» από το Τμήμα Ψυχολογικής Ανάλυσης και Υποστήριξης Οπαδών Liverpool*
Έχει γίνει τεράστια κουβέντα και δικαίως τις τελευταίες μέρες για όλο αυτό το χάος που επικρατεί στο ποδόσφαιρο. Υπάρχουν απόψεις και απόψεις. Το σημαντικό είναι κάποια στιγμή να καταφέρουμε να διαχωρίσουμε την πραγματικότητα από τις επιθυμίες μας.
Στους περισσότερους από εμάς που είμαστε απλά οπαδοί το ποδόσφαιρο βρωμάει χρόνια τώρα και δεν αρέσει. Και δυστυχώς, η πυραμίδα του ποδοσφαίρου μας έχει βυθίσει με τέτοιο τρόπο ώστε στο βωμό της επιτυχίας της ομάδας μας να μη βλέπουμε καθαρά. Στις περισσότερες δε περιπτώσεις κάνουμε και τα στραβά μάτια σε ακραίες ενέργειες διοικήσεων, εφόσον αγωνιστικά η ομάδα είναι καλή. Λίγες έως ελάχιστες είναι οι φορές όπου οπαδοί επιτυχημένων ομάδων γύρισαν την πλάτη στη διοίκηση επειδή δεν εναρμονίζοταν με τα ιδανικά τους.
Υπάρχουν δε, φορές που εμείς οι ίδιοι κάνουμε πράγματα τα οποία είναι 100% κατά του «αγνού ποδοσφαίρου» και του ρομαντισμού που θα θέλαμε να υπάρχει. Ρομαντισμού που όμως εξοντώσαμε εν μέρει και εμείς οι ίδιοι χρόνια τώρα με τη στάση μας. Παίζοντας στοίχημα, αγοράζοντας ακριβά εισιτήρια, αγοράζοντας προϊόντα, πληρώνοντας συνδρομητικές κτλ κτλ.
Η πραγματικότητα όμως είναι πως δυστυχώς ή ευτυχώς από τότε που το ποδόσφαιρο έγινε επαγγελματικό και οι ποδοσφαιρικές ομάδες επιχειρήσεις έχουμε εναρμονιστεί για τα καλά και εμείς οι ίδιοι σε όλο αυτό. Από το 1993 και έπειτα που δημιουργήθηκε το Τσάμπιονς Λιγκ, υπήρξαν αντιδράσεις για το πώς γίνεται μία ομάδα η οποία έχει τερματίσει 3η στο εγχώριο πρωτάθλημα που αγωνίζεται να παίζει σε θεσμό «Πρωταθλητών». Η ίδια η UEFA είδε ότι με το να μεγαλώσει και να ανοίξει την διοργάνωση θα δημιουργούσε κάτι, πάρα πολύ δυνατό, κάτι ανταγωνιστικό και κάτι φυσικά που σαν προϊόν θα φούσκωνε τόσο τις τσέπες της όσο και αυτές των ομάδων, περνώντας το επαγγελματικό ποδόσφαιρο σε τελείως άλλη εποχή. Και δυστυχώς είχε δίκιο. Άλλαξαν όλα.
Στην αρχή μπήκε το πλαφόν στις τιμές των εισιτηρίων, έπειτα θέλησαν να προστατεύσουν το προϊόν από φαινόμενα τα οποία θα έδιωχναν τον κόσμο από το γήπεδο και ακολούθησαν ενέργειες οι οποίες είχαν ναι μεν σκοπό το να βελτιώσουν το θέαμα αλλά και παράλληλα να γεμίζουν όλο και περισσότερο τις τσέπες τόσο τις δικές τους όσο πάντα και των ομάδων για να υπάρχει εξέλιξη.
Δεν ανακαλύπτω την πυρίτιδα αυτό είναι το μόνο σίγουρο, αλλά θέλω να φτάσω κάπου. Μεγαλώνοντας τον ανταγωνισμό η UEFA, έδωσε την ευκαιρία σε όλους να βγάλουν περισσότερα χρήματα. Μέσα σε αυτούς ήταν φυσικά και οι ποδοσφαιριστές. Μην ξεχνάτε ότι στις αρχές του νέου αιώνα όπου ο Ζιντάν πήγε στη Ρεαλ κόστισε 40 εκ ευρω. Ποσό που σήμερα θεωρείται αστείο. Οι ομάδες άρχισαν από τότε να χάνουν το μέτρο και να σκορπάνε λεφτά από εδώ και από κει, ανοίγοντας τρύπες τις οποίες καλύπταμε και επικροτούσαμε ακόμα και εμείς οι ίδιοι πολλές φορές με τη στάση μας. Και όσο το τσαμπιονς λιγκ μεγάλωνε τόσο επιχειρηματίες έβρισκαν τη δυνατότητα να αγοράζουν φθηνές ομάδες με στόχο να τις βγάλουν στην ευρώπη και να έχουν οικονομικά οφέλη. Πολλές από αυτές τις ομάδες (βλ. Μάλαγα) τα κατάφεραν. Δυνάμωσαν το ρόστερ τους και βγήκαν στην Ευρώπη κυριολεκτικά από το πουθενά.
Ο νόμος του ισχυρού όμως δυστυχώς ισχύει σε όλα. Ομάδες σαν τη Μάλαγα βρήκαν μπροστά τους εχθρικές διαιτησίες, αστοχίες στη διαχείριση των οικονομικών και δε βρήκαν ποτέ ως υποστηρικτή την UEFA. Η μοιρασιά των εσόδων που κάνει η UEFA εδώ και χρόνια (market pool) ευνοεί τους μεγάλους. Και εδώ ακριβώς είναι το πρόβλημα. Όταν η μοιρασιά γίνεται 80-20 ο μεγάλος πάντα θα έχει όφελος σε όλα και φυσικά η UEFA θα τον προστατεύει. Καταλαβαίνετε λοιπόν πόσο τυχαία μπορεί να ήταν μια διαιτησία σαν του ματς της Μπορούσια Ντορτμουντ με τη Μάλαγα το 2013.
Έτσι λοιπόν η ίδια η UEFA καταδίκασε ομάδες σε ανοίγματα, αγωνιστικές αποτυχίες και οικονομική καταστροφή. Την ίδια στιγμή θεσμοθετούσε το Financial Fair Play. Τη μεγαλύτερη κοροϊδία που έχουμε δει μέχρι σήμερα. Ξέρουμε πλέον όλοι τι είναι αυτό, δεν χρειάζεται να το αναλύσω. Μην τηρώντας λοιπόν και κάνοντας τα στραβά μάτια προς εξυπηρέτηση των μεγάλων η ίδια διοργανώτρια αρχή μεγάλωσε ακόμα περισσότερο τα οικονομικά ανοίγματα των ομάδων. Κάνοντάς τες από επιχειρήσεις, κολοσσούς.
Ταυτόχρονα δε, δεν έδινε κανένα απολύτως κίνητρο στους μικρότερους να παλέψουν και να είναι ανταγωνιστικοί από όταν μπούν στη φάση των ομίλων και μετά. Φέρνοντας φαινόμενα όπως του 7-1 της Λυών κτλ. Έκλεισε περισσότερο τις θέσεις των συμμετεχόντων φέρνοντας κατευθείαν στους ομίλους τους τέταρτους από Αγγλία, Ισπανία, Ιταλία κτλ.. Μη δίνοντας την ευκαιρία σε ομάδες να τις αντιμετωπίσουν και ίσως να τις αποκλείσουν στα προκριματικά. Βέβαια τότε κανείς από τη διοργανώτρια αρχή δεν έβλεπε ότι αυτή η ίδια κάνει το Τσάμπιονς Λιγκ ένα μικρό λόμπι για τους μεγάλους. Και δεν χρειάζεται να σκεφτείτε πολύ, δείτε απλά ποιες είναι οι ομάδες που περνάνε στους 16 τα τελευταία 10 χρόνια. ΣΥΝΕΧΩΣ οι ιδιες. Ξέρετε μήπως γιατί γίνεται αυτό; Γιατί από τότε που άλλαξαν τα γκρουπ δυναμικότητας και μπηκαν οι πρωταθλητές στο πρώτο, οι μικρές ομάδες είναι καταδικασμένες να έχουν στον ίδιο όμιλο δυο μεγαθήρια. Και δεν είναι προφανές ότι θα παλεύουν για την τρίτη θεση; Αυτό φυσικά δεν έγινε για επιβράβευση των πρωταθλητών, αλλά για να γίνουν περισσότερο εμπορικά τα ματς των ομίλων. Φυσικά εκεί κανείς δεν είπε ότι ο μικρός δεν έχει την ευκαιρία στο όνειρο. Και γιατί δεν μίλησε κανείς; Γιατί φοβούνται, εξήγησα παραπάνω τι θα σήμαινε για μία μικρή ομάδα ένας διετής πχ αποκλεισμός από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις σε περίπτωση ρήξης του με την UEFA. Αν αυτό δεν είναι νταβατζιλίκι τι είναι; Εδώ οι ίδιοι άνθρωποι που κάνουν καμπάνιες και καλά κατά του ρατσισμού βλέπουν διαιτητές να κάνουν ρατσιστικές επιθέσεις σε ανθρώπους ομάδων και όχι απλά τους περνάνε λάδι, αλλά πάνε να βρούνε και τον μπελά τους οι ίδιες οι ομάδες. Δεν μιλάω καν για οπαδούς που έχουν τολμήσει και έχουν «αντιμιλήσει» στην UEFA.
Στις αρχές Οκτώβρη παρακολούθησα το Ρεν – Κρασνονταρ, είχε τύχει να το ποντάρω, έχω και μία μικρή συμπάθεια στη Ρεν και έκατσα και το είδα. Παίζει να είμαι ο μοναδικός άνθρωπος στην Ελλάδα που είδε εκείνο το ματς εκείνη την μέρα. Έπαιζε την ίδια μέρα ένα άλλο μεγάλο ματς . Δυο από τις 12 μεταξύ τους και φυσικά όλοι θα έβλεπαν εκείνο. Και δεν αδικώ κανέναν. «Ο μοναδικός λόγος πλέον να κάτσεις να δεις ένα ματς σαν το Ρεν- Κρασνονταρ είναι να το έχεις παίξει στο στοίχημα» έλεγε την επόμενη μέρα ένας δημοσιογράφος. Έχει άδικο; ΟΧΙ! Ποιος κάθεται σήμερα να ασχοληθεί με αυτές τις ομάδες; Κανείς. Η ζήτηση είναι μόνο στα εμπορικά ματς. Έχετε ακούσει κανέναν ποτέ να λέει «Εγω δεν παρακολουθώ ποδόσφαιρο, αλλά αμα παίζει κανένα Ρεν – Κρασνονταρ θα κάτσω να το χαζέψω»; Φυσικά και όχι, αλλά σίγουρα το έχετε ακούσει για εμπορικά ματς. Ποιος φταίει σε αυτό; Φυσικά η ίδια η διοργανώτρια. Η ίδια η UEFA βέβαια σε αυτόν τον πόλεμο που έχει στήσει δεν αναφέρει πουθενά ότι οι ομάδες στην ESL δεν θα ήταν αυτές οι 12, οι «Ιδρυτές», αλλά 20. Εκτός και αν εσείς πιστεύετε ότι τα 12 αρπακτικά αν πεταχτεί καμία Λέστερ και «πουλήσει» στο κοινό θα την άφηναν έξω.
Το να βγαίνει λοιπόν τώρα η UEFA και να κουνάει το δάχτυλο στις ομάδες είναι το λιγότερο υποκρισία. Η ίδια φούσκωσε τις τσέπες των μεγάλων, η ίδια τις έβαλε να ανοίξουν οικονομικές τρύπες, η ίδια τις προστάτευε, και η ίδια τώρα τις διώχνει καθώς δεν μπορεί να ταϊσει άλλο τα μεγάλα τους στομάχια. Και η χείριστη και εμετικοτερη όλων των προσπαθειών της UEFA να εκβιάσει τις ομάδες είναι ότι γυρνάει και τα βάζει με τους παίκτες απειλώντας τους και κάνοντάς τους πιόνια σε μια κατάσταση που δε φέρουν την παραμικρή ευθύνη. Τι θα έκανε δηλαδή ένας παίκτης που έχει συμβόλαιο με μια ομάδα από αυτές; Εδώ μιλάμε για αλητεία.
Δεν βρίσκω καθόλου παράλογο επιχειρήσεις εν μέσω πανδημίας να θέλουν να διασφαλίσουν την οικονομική τους βιωσιμότητα. Γιατί είτε μας αρέσει είτε όχι πρέπει να δούμε την πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα είναι ότι όταν αυτές οι εταιρίες έχουν τόσα χρέη πρέπει να βρούν τρόπο να τα κλείσουν αλλιώς θα καταρρεύσουν.
Αν λοιπόν την UEFA την ενδιέφερε το ποδόσφαιρο, είχε την ευκαιρία να το προστατεύσει τόσα χρόνια. Το μόνο που την ενδιέφερε όμως είναι τα λεφτά. Να μη χάσουν την θέση τους τα στελέχη της και να βγάζουν όσο το δυνατόν περισσότερα κέρδη για τη μαμά FIFA.
Δυστυχώς η ESL – αν και εφόσον πραγματοποιηθεί – δεν είναι μία αλλαγή αλλά μία εξέλιξη της δυσάρεστης σε όλους μας πραγματικότητας. Αν πρέπει να αντιδράμε; Εξαρτάται, αν είμαστε υποστηρικτές μιας μεγάλης ομάδας θα πρέπει να καταλάβουμε ότι είναι αναγκαίο κακό ώστε να συνεχίσει να είναι βιώσιμη εκτός και αν αντέχουμε να τη δούμε χρεοκοπημένη. Αν είμαστε υποστηρικτές μιας μικρής ομάδας θα πρέπει απλά να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα βρεθεί κάποιος που θα σπρώξει εκατομμύρια με σκοπό να βάλει την ομάδα μας σε αυτό το λόμπι. Αν είμαστε φίλοι του ποδοσφαίρου απλά, έχουμε χάσει εδώ και πολλά χρόνια. Απλά εθελοτυφλούμε και το ανακαλύψαμε προχθές.
*Το κείμενο έχει γραφτεί πριν τις εξελίξεις του απογεύματος της Τρίτης 20/4
